a.g.s.l
👑Efsanevi Grafiker👑
- Katılım
- 1 Eki 2008
- Mesajlar
- 2,444
- Tepkime puanı
- 134
Arts and Crafts (Sanat akımı)
18. yüzyıl sonunda Avrupa'da endüstri devrimi gerçekleşir.
Endüstri devriminin ardından İngiltere'de -1785-90- makine kullanımı
buharlı makinelerle yaygınlaşır. İnsan ve hayvan gücünün yerine makine geçer.
Kırsal kesimlerden kentlere göçler başlar. İngiltere'de nüfusun çok az bir kesimi
kentte yaşarken 30 yıl içinde yarısı kentli olur. Tren 1825'te İngiltere'de, 1829'da Amerika'da,
1835'te Almanya'da ve 1874'te Osmanlı'da görülür. 1855'te ilk elektrikli telgraf, 1862'de telefon, elektrik santralleri, 1885'te motorlu taşıtlar ortaya çıkar. Hızlı kentleşme sonucu oluşan karışıklık strese yol açar.
Eski kentlerin yerine yenileri kurulur. Sanayi devrimiyle mekanik üretim ön plana geçer,
el sanatları geriler. Küçük dükkanların yerini fabrikalar alır. Kentleşme yeni yapıların inşa
edilmesini zorunlu kılar. Yeni yapılarda demir kullanımı önem kazanır. Endüstri yapıları dışta
geleneksel görünüme sahipken içte demir kullanılan geniş bir strüktür ve mühendislik yapılarıdır.
İkinci malzeme camdır. Demire daha çok pasajlarda, sergi salonlarında, istasyonlarda, cama ise
konut yapılarında uygulanır. Endüstri devrimi sonucu oluşan yeni kentlerde yeni planlamalar yapılır: kent içinde pasajlar, sergi binaları, depolar, kütüphaneler, mağazalar, gar binaları, borsa binaları, seralar, botanik bahçeleri ve köprüler gibi... Pasajlar yapıların arasında uzanan üstleri cam ile kaplı, duvarları mermer geçitlerdir. Demir ve camın kullanıldığı, ticaret amacıyla bir araya gelinen bu geçitlerde ışık tavandan yayılır. Paris'te düzenlenen dünya fuarlarında endüstrileşme önem kazanır.
Bu fuarlarda dünya üzerinde üretilmiş malları sergilenir. "1867 Dünya fuarında anamalcı kültürün düşlerden oluşma evreni en görkemli biçimde sergilenir. İmparatorluk gücünün doruk noktasındadır. Paris moda ve lüksün başkenti olduğunu bir kez daha kanıtlar."(1).
19. yüzyıl sanatında çeşitlilik, ilerlemeler ve geriye dönüşler vardır. Arka arkaya kısa sürelerle sanatta yenilikler görülür. Koleksiyoncular, sanatçılar ve yazarlar 15. yüzyıl İtalyan sanatına ilgi duyarlar. İngiltere'de Ön-Raffaellocular adını alan bir grup doğanın yalın ve dürüst bir şekilde verilmesinden yanadır. İngiliz şiiri ve efsaneleri konu olarak alınır. Resimlerde parlaklığa ve ayrıntılarda yalınlığa dikkat ederler(2). Bu grubun sanatı Arts and Crafts hareketini de yakından etkiler. İngiliz hükümeti 18. yüzyıldan beri sanatçılar ve zanaatçıların beraber çalışmasını desteklemiştir.
1835'te üretimde kalite ve standardı yükseltmek için bir devlet okulu kurulur. Okulda John Ruskin ve Ön-Raffaellocu sanatçılar öğretmen olarak çalışırlar. Okuldaki zanaatçılar onların görüş ve fikirlerini öğrenirler. Endüstri devrimi sonucu zanaatkar çalışmaların geleneksel yöntemlerinin
uygulandığı atölyeler yerini daha geniş atölyelere bırakır. Sanat ve zanaatı birleştirme çabaları
zanaatçılara da iş imkanı sağlar. İngiliz zanaatçıları tek parça üretimden kopmamış, üretimi arttırmak için dışarıdan sanatçı getirmişlerdir. Arts and Crafts hareketi İngiltere'de Ortaçağ zanaat geleneğini canlandırmaya çalışmıştır. John Ruskin 1851'de bir kitap yayınlar. Gotiğin doğasından söz eder;
'İnsanın çalışmadan aldığı mutluluk ve inancın dışa vurulması'. Ruskin'in açıklamaları William Morris'i etkiler. 1888'te Arts and Crafts sergi grubu oluşur. 1860'da Morris, arkadaşı Philip Webb'in tasarladığı Kırmızı Ev'e taşınır. Ev sivri çatılı, gotik kemerli pencereleri ve kapıları, çitle çevrili bahçesiyle ortaçağ yapılarına benzer. Mobilyalar 1861'de Morris'in ortaçağ atölyesi gibi çalışan şirketinde yapılır. Morris iç mimarideki eşyaların fabrika üretimi olmasına karşıdır. Sanatın insan için insan tarafından yapılmasını savunur ve geniş kitlelere hitap etmek ister. Günlük kullanım üretimine estetik kaygılar ve
bu konuda bilinçlenme Morris sayesindedir. Atölyede duvar kağıdı, grafik, tekstil, mobilya, kitap vb...şeyler tasarlanır. Tasarımcılar Morris, Dante Gabriel Rosetti ve Edvard Burne-Jones'tur(3).
Halkın sanat beğenisini yükseltmekte önemli bir rol oynarlar. Ortaçağ minyatürlerinin iki boyutlu yüzeysel bezemelerinden, desen ve çizimlerinden etkilenirler.
18. yüzyıl sonunda Avrupa'da endüstri devrimi gerçekleşir.
Endüstri devriminin ardından İngiltere'de -1785-90- makine kullanımı
buharlı makinelerle yaygınlaşır. İnsan ve hayvan gücünün yerine makine geçer.
Kırsal kesimlerden kentlere göçler başlar. İngiltere'de nüfusun çok az bir kesimi
kentte yaşarken 30 yıl içinde yarısı kentli olur. Tren 1825'te İngiltere'de, 1829'da Amerika'da,
1835'te Almanya'da ve 1874'te Osmanlı'da görülür. 1855'te ilk elektrikli telgraf, 1862'de telefon, elektrik santralleri, 1885'te motorlu taşıtlar ortaya çıkar. Hızlı kentleşme sonucu oluşan karışıklık strese yol açar.
Eski kentlerin yerine yenileri kurulur. Sanayi devrimiyle mekanik üretim ön plana geçer,
el sanatları geriler. Küçük dükkanların yerini fabrikalar alır. Kentleşme yeni yapıların inşa
edilmesini zorunlu kılar. Yeni yapılarda demir kullanımı önem kazanır. Endüstri yapıları dışta
geleneksel görünüme sahipken içte demir kullanılan geniş bir strüktür ve mühendislik yapılarıdır.
İkinci malzeme camdır. Demire daha çok pasajlarda, sergi salonlarında, istasyonlarda, cama ise
konut yapılarında uygulanır. Endüstri devrimi sonucu oluşan yeni kentlerde yeni planlamalar yapılır: kent içinde pasajlar, sergi binaları, depolar, kütüphaneler, mağazalar, gar binaları, borsa binaları, seralar, botanik bahçeleri ve köprüler gibi... Pasajlar yapıların arasında uzanan üstleri cam ile kaplı, duvarları mermer geçitlerdir. Demir ve camın kullanıldığı, ticaret amacıyla bir araya gelinen bu geçitlerde ışık tavandan yayılır. Paris'te düzenlenen dünya fuarlarında endüstrileşme önem kazanır.
Bu fuarlarda dünya üzerinde üretilmiş malları sergilenir. "1867 Dünya fuarında anamalcı kültürün düşlerden oluşma evreni en görkemli biçimde sergilenir. İmparatorluk gücünün doruk noktasındadır. Paris moda ve lüksün başkenti olduğunu bir kez daha kanıtlar."(1).
19. yüzyıl sanatında çeşitlilik, ilerlemeler ve geriye dönüşler vardır. Arka arkaya kısa sürelerle sanatta yenilikler görülür. Koleksiyoncular, sanatçılar ve yazarlar 15. yüzyıl İtalyan sanatına ilgi duyarlar. İngiltere'de Ön-Raffaellocular adını alan bir grup doğanın yalın ve dürüst bir şekilde verilmesinden yanadır. İngiliz şiiri ve efsaneleri konu olarak alınır. Resimlerde parlaklığa ve ayrıntılarda yalınlığa dikkat ederler(2). Bu grubun sanatı Arts and Crafts hareketini de yakından etkiler. İngiliz hükümeti 18. yüzyıldan beri sanatçılar ve zanaatçıların beraber çalışmasını desteklemiştir.
1835'te üretimde kalite ve standardı yükseltmek için bir devlet okulu kurulur. Okulda John Ruskin ve Ön-Raffaellocu sanatçılar öğretmen olarak çalışırlar. Okuldaki zanaatçılar onların görüş ve fikirlerini öğrenirler. Endüstri devrimi sonucu zanaatkar çalışmaların geleneksel yöntemlerinin
uygulandığı atölyeler yerini daha geniş atölyelere bırakır. Sanat ve zanaatı birleştirme çabaları
zanaatçılara da iş imkanı sağlar. İngiliz zanaatçıları tek parça üretimden kopmamış, üretimi arttırmak için dışarıdan sanatçı getirmişlerdir. Arts and Crafts hareketi İngiltere'de Ortaçağ zanaat geleneğini canlandırmaya çalışmıştır. John Ruskin 1851'de bir kitap yayınlar. Gotiğin doğasından söz eder;
'İnsanın çalışmadan aldığı mutluluk ve inancın dışa vurulması'. Ruskin'in açıklamaları William Morris'i etkiler. 1888'te Arts and Crafts sergi grubu oluşur. 1860'da Morris, arkadaşı Philip Webb'in tasarladığı Kırmızı Ev'e taşınır. Ev sivri çatılı, gotik kemerli pencereleri ve kapıları, çitle çevrili bahçesiyle ortaçağ yapılarına benzer. Mobilyalar 1861'de Morris'in ortaçağ atölyesi gibi çalışan şirketinde yapılır. Morris iç mimarideki eşyaların fabrika üretimi olmasına karşıdır. Sanatın insan için insan tarafından yapılmasını savunur ve geniş kitlelere hitap etmek ister. Günlük kullanım üretimine estetik kaygılar ve
bu konuda bilinçlenme Morris sayesindedir. Atölyede duvar kağıdı, grafik, tekstil, mobilya, kitap vb...şeyler tasarlanır. Tasarımcılar Morris, Dante Gabriel Rosetti ve Edvard Burne-Jones'tur(3).
Halkın sanat beğenisini yükseltmekte önemli bir rol oynarlar. Ortaçağ minyatürlerinin iki boyutlu yüzeysel bezemelerinden, desen ve çizimlerinden etkilenirler.
