Gazetecilik

Aktüalite: Eski bir haberi canlandırmak.

Amors: İç sayfaya dönen (Devama giden) yazının birinci sayfadaki bölümü.

Asparagas Haber: Uydurulmuş haber. (Doğru olmayan, yalan haber.)

Bülten: Haber ve yorumlardan kurulu bir yazı türü.

Dekroşe: Yan sütunlara taşan yazı, başlık ya da resim.

Demarkaj: Bir haberi ve yazıyı yeniden yazmak.

Desinatör: Gazete ve dergiler için, bir kazanın, bir olayın oluş biçimini temsili olarak vermek gerektiğinde, sonuca bakarak ya da görgü tanıklarının anlatımlarına dayanarak canlandırma yapan sanatçılardır.

Devam başlığı: Devam (mabat) sayfalarında kullanılan başlıklardır. Önce verilen başlıkların daha küçük puntolu karakterleri ile dizilir.

Diktraksiyon: Oyalayıcı, eğlendirici, dinlendirici yazılar.

Fersude: Baskıda herhangi bir nedenle kirlenen, bozulan, bu nedenle satışa çıkarılamayan gazeteler.

Gabarit: Sayfa maketi hazırlamak için basılmış kağıt, mizanpaj kağıdı, plan kağıdı.

Gazete: Belirli boyutlu ve sınırlı sayfalı olup, birbirini izleyen numaralarla yayınlanan, günlük olaylara ilişkin çeşitli yazı, resim ve ilanları içeren, belirli bir eder karşılığında satılan, genellikle günlük, süreli, basım ürünüdür.

Gazeteci: Bir gazetenin haber, yorum, fikir, resim gibi çeşitli konulardaki malzemesini toplayan, yazan, çizen, çeken ve bu malzameyi, belli biçimler altında okuyucuları için tertip ve tanzim eden kimse.

İkinci baskı: Yeni bir olayı vermek için gazetenin aynı günde ikinci kez basılması.

İktibas: Tıpkı basım, başka bir kaynaktan elde edilen yazının gazetede aynen yayımlanması.

Kalibraj: Dizilmemiş bir yazının sayfa sütunundaki boyunun hesaplanması.

Kolonaj: Dizgiye gönderilecek yazının kaç sütun üzerinden gireceğini göstermek.

Künye: Gazete sorumluları ile büro çalışanlarının adlarının yer aldığı bölüm.

Küpur: Gazeteden kesilen yazı.

Lapider: Sayfa sonuna ya da paragraf aralarına konan geometrik şekiller.

Lejant: Resim alt yazısı.

Lezard: Bir sayfada sözcük aralarındaki boşlukların alt alta gelmesiyle ortaya çıkan duvar çatlağı gibi beyazlık.

Mabat: Devam sayfası, arka sayfa.

Madalyon: Çerçeveli küçük yazı, resmin bir köşesine konulan küçük resim.

Maketist: Sayfa düzenlemesi, planı yapan kimse.

Manşet: 1. Sayfanın yukarısında gazetenin adının, fiyatının, adres ve telefon numaralarının bulunduğu bölüm. Gazete başlığının sağ ve sol yanındaki yerler, sağ ve sol manşetlerdir.

Marj: Sayfanın basılmış bölümünün dışında kalan boşluk.

Müvezzi: Gazete satıcısı, dağıtıcısı.

Sansasyonel haber: Tirajı artırmak için süreli olarak heyecanlı haber vermek.

Sansasyonel gazete: Düşüncelerinden çok duygularıyla harekete geçen orta sınıf insanlara seslenen, insanların düşünce tembelliklerinden yararlanarak yayınını sürdüren gazete türü. Bu tür gazeteler insanları zihinsel uğraşlardan çekip alıp, intihar, soygun, dolandırıcılık, hırsızlık gibi eylemler, cinsellik çerçevesindeki olaylar genel içeriklerini oluşturur.

Spot (Özel haber kesiti): Haber metninden biraz daha büyük harfli puntolarla dizilen, haber içindeki özellikleri vurgulamak, ana ayrıntıları başlık kompozisyonu içerisinde sergilemek için kullanılan genellikle sıralamada başlıktan sonra yer alan haber ayrıntısıdır.

Stop press: En son gelen haber ve bu haber için, yani bu haberin gelebileceği düşüncesi ile sayfada bırakılan boşluk.

Sürmanşet: Birinci sayfada büyük puntolarla gösterilen en önemli haber.

Tabloid Gazete: Standart boy gazetenin yazısı büyüklüğünde baskı alanı olan, magazin gazetesi.

Takvim-i Vekayi: II. Mahmut'un özel çabalarıyla çıkarılan, yazarları, düzeltmenleri müderrisler arasından seçilen ilk Türkçe gazete. (Ekim 1831)

Tefrika: Diziyazısı, roman düzmecesi, uzun bir yazının bölüm bölüm verilmesi.

Teknik Sekreter: İyi bir genel kültür sahibi olan, basın hukuku bilen, grafik tekniklerini, bilgisayar kullanmayı ve arşivlemeyi iyi bilen sayfa düzenlemesinden (Mizanpaj) sorumlu olan kişidir.

Tiraj: Baskı sayısı.

Tirübün (Hangar): Gazeteciler arasında genellikle, başlığın altında yer kalan bölgeye manşet adı verilmekteysede buranın gerçek adı “tirübün”dür.

Üvertür: Tirübünde yer alan haberin başlığına “üvertür” denir.