Yağlı boya

Pigmentlerin kimi özel sıvılarla karıştırılmasıyla yapılan ve eşyaya renk vermek ya da onu dış etkilerden korumak için sürülen kimyasal madde. Söz konusu sıvı, uygulanan yüzeyde ince bir tabaka (film) bırakacak kuruyan bir yağ ile, boyaya, kolay sürülmesi için belli bir kıvam veren bir çözücüden (inceltici) oluşur. Boya sürüldüğünde çözücü buharlaşır ve kuruyan yağ oksitlenerek katı, kuru bir pigmentli tabaka oluşturur. Daha çabuk kuruması için boyaya "kurutucu" ya da "hızlandırıcı" adı verilen katalizörler de katılır. 19. yüzyılın ilk yarısına kadar, yağlıboyanın bileşimindeki tek kurutucu madde kurşundu. 1848'e doğru manganezin kurutucu özellikleri anlaşıldı. Daha sonraki yıllarda kobaltın keşfi üzerine, çok küçük dozlarda bile son derece etkili olan ve yağın rengini değiştirmeksizin hem oksitlenmesini, hem polimerleşmesini kolaylaştıran bu yeni kurutucu kullanılmaya başlandı. Eskiden yağlıboyalarda kullanılan tek yağlı madde beziryağı olduğu hâlde, bugün susuz hintyağı gibi aşağı yukarı aynı yapıda çeşitli yağlar kullanılmaktadır. Yakın zamanlara kadar, yağlıboyalarda kullanılan çözücü ve sulandırıcılar arasında en iyisi terebentin esansıydı. Oysa bugün, taşkömürü ve petrolden elde edilen çeşitli türevler tercih edilmektedir. Boya sanayiinde en büyük aşama doğal reçineler olan zamkların yerini alan sentetik reçinelerin bulunuşudur. Yağlıboya sanayiinde kullanılan başlıca sentetik reçineler alkid, fenol, akril ve poliüretan reçinelerdir.