Öyle bir alışma hissi var ki bizde; şimdi buna karşı çıkan ne olsa birden düşman kesilecek gibiyiz ona. İnsan, öyle garip bir bağımlılık yaratıyor ki alışkanlıklarına, sonrasında bunu sürdürmek için elinden gelen her çabayı sarf ediyor. Yetmez ise yalanlarını sürüklüyor.
Sistem, uzak bir yerde falan da değil, tam beynimizin, bilincimizin ve irademizin içinde muhteşem derecede derin bir yer edinmiş, söküp atma düşüncesi bir yana; buna teşebbüs edenin boynuna sarılıyoruz iki elimizle
Gazeteci Devrim Şimşekin ilk romanı Eşzamansız Marifetler, belki de bunu hatırlatıyor ya da; suratımıza çarpıyor. Bilindik bir durum olmaktan öteye giden, biraz da kurguda hissedilen iyimserlikten önce; muhtemelen kitabı okuyan herkes, ana kahramanın edimlerine ve yazarın sıradan etkisi yaratan diline dair bir sıkıntı yaşayacak.
Bence iyi de olur!..
Olur; çünkü buna ihtiyacımız var. Sadece tarih, sadece sevgi, sadece yalın anlatımın ötesine geçen bir dil yaratmak gerekiyor bu ülkede. Modernizmin yazınsal dilini çok daha fazla geliştirmek. Belki de; modern dönemin insanı modernizm üzerinden eleştirmek. Devrim Şimşek, geçmiş zaman içinde yaşanan romanda en çokta bunu yapıyor. Konu bütünlüklerine getirdiği yorumlarda, kişileri ve en çok da modernizmin yarattığı kişilikleri eleştiriyor. Karşıt imgelerin bol bol yer aldığı romanda, karmaşık konuları tarif ederken kullanılan basit ve rahatsız edici dil; muhtemelen yazarın kendi gözlemlerine dayanarak ortaya koymak istediği kilit noktalar.
Hepimiz de bir iğrenme hissi yaratan konular var. Yok denemez. Ama bu durumlar ara sıra olan bir halde değil. Bu hayatta her gün, her saat görmeye alıştığımız gerçekler olmaya başladı.
Önceden toplumdan aforoz edileceğimiz durumlar artık tamamen göz önünde ve gerçek değil mi?
Şimdi, Eşzamansız Marifetlerde ki Ali Kaana kızmak mı gerekiyor kızını bıraktı diye? Hayır, kızını bırakan, hatta kızına tecavüz eden o kadar çok insan yaşıyor ki bu dünyada
Herkes iş yerinde bir arkadaşının yükselişini pis pis kesiyor. Neredeyse herkes, bir sorunla karşılaşmamak için; alıştığı, sabitlendiği duruma dair hissettiği tehlikeleri yok ediyor. Ya da ilk fırsatta yok etmeye meyilli.
Roman bu duruma karşı duranlar ya da durma kararı alanlar için saygı niteliğinde. Dili, hepimizin içinden geçen düşüncelere gösterdiği saygı kadar acımasız. Bunu çarpıyor yüzümüze.
Belki de tüm roman boyunca ortaya çıkan imla, dil ve cümle sorunlarını göz önünde bulundurmazsak ki ilk kitap olmak hak eder böylesi bir durumu- tek sorun, tüm kitap boyunca bizi ve çevremizdeki düşünceleri, pratikleri acımasızca ironik bir dil kullanarak eleştiren yazarın, kitabın sonunda bir iyimser bir çıkış yaratması.
Bilemeyiz ama, bu durum; tüm çabası, tüm karşı çıkışı ve yargısı biraz daha iyi bir dünya da yaşama isteğine bağlanan bir yazarın, kendine tepkisidir bu sonuç. Dedim ya, artık onu tam olarak bilemeyiz.
Eşzamansız Marifetler, kurgusal ve ironik bir dille; görünen, duyulan ve bildiğimiz bir hikayenin kendisini geçmiş zamanda bırakarak, günümüze bir değer katmaya çalışıyor.
Gerçek ve modern bir değer!
