Fotoğraf Dersleri : Çekim teknikleri

Ölçüm

Bilinmelidir ki bir pozometre yüzey tanımaz. Yüzeyin yansıttığı ışığı algılar. Üzerine düşen ışığın şiddeti aynı olsa bile siyah bir yüzeyden çok az yansıyan ışık pozometre için karanlık bir ortam yada beyaz bir duvardan çok fazla yansıyan ışık ise aydınlık bir ortam demektir ve bütün pozometreler algıladığı ışığı film yüzeyinde orta gri oluşturacak şekilde değerlendirir.


(Koyu ve açık tonlu yüzeyler)

Yukarıdaki şemalarda da görüldüğü gibi koyu tonlu ve açık tonlu yüzeylere düşen ışık miktarı aynıdır. Koyu tonlu yüzeyden yansıyan ışık miktarı çok az olduğu için pozometre büyük bir diyafram önerecektir. Açık tonlu yüzeyden yansıyan ışık miktarı ise çok olduğu için bu sefer pozometre kısık bir diyafram önerecektir. Eğer pozometrenin önerisini her iki durumda da aynen kabul edecek olursak hem koyu, hem de açık tonlu yüzeyler, negatif üzerinde gri olarak görüneceklerdir. Bu ise yine her iki durumda da gri baskılar anlamındadır.
2.1. Yansıyan ışığı ölçme:

Pozometre ile ölçümleri hatasız yapabilmek için Gri referans kartı kullanılır. Yada, "Yerine koyma" (avuç içinden ölçerek) ölçüm yapılabilir. Yansıyan ışık ölçümü koyu konulardan bir miktar artırılarak, açık konulardan bir miktar azaltılarak ya da konudan yansıyan Ortalama ışığın ölçülmesi ile elde edilir. Konu yansıtıcılığı %18 ise bulunan değer doğrudan doğruya uygulanır. Pozometreler daima konuya düşen ışığın %18’inin yansıdığı varsayılarak kalibre edilmişlerdir. Bu amaçla doğru ölçüm için % 18 yansıtıcılığı olan bir gri kart kullanılabilir . Yansıyan ışık ölçümü 3 yolla yapılabilir ;

1. Genel ölçüm: Konunun ortalama bir yansıtıcılığını bulmak için belli bir mesafeden yapılan ölçümdür.
2. Yakın ölçüm: Konunun belli bir kısmına yapılan ölçümdür. Yaklaşık ölçüm yapılması istenen yüzeyin iki misli bir mesafeden yapılır.
3. Spot ölçüm: Uzak konulara yaklaşmanın mümkün olmadığı hallerde optik bir araç ile (dürbün gibi) konudan yansıyan ışığın pozometre üzerine düşürülmesi ile yapılır. Bu tür araçlara "Spot metre" denir. Yapılan ölçüm yansıyan ışık ölçümüdür.
2.2. Gelen ışığı ölçme:

Işık kaynağına doğru yapılan ölçümdür. Pozometrenin önüne konulan bir filtre ile "Tercüme Ölçüm" alınır. Bu filtre gelen ışığın 1/5 'ini geçirme özelliğine sahiptir. Normal konularda pozometre direkt olarak kullanılır. Pozometre ile ölçüm yapıldığında örneğin, siyah at 1/60-f:16, beyaz at: 1/250-f:16 ölçecektir.

Yani her iki rengi griye dönüştürerek bir ölçüm yapacaktır. O halde ortalamayı bulmamız gerekir. Belli bir ton değerini ölçüp, doğru ölçümü bulmaya "Ton Yerine Oturtma" denir. Yine örneğin kar manzarasında ölçülen 1/500-f:16 ise enstantane iki stop kadar düşürülerek (yani poz süresi uzatılarak) 1/125-f:16 uygulanır.

Bu uygulama film ASA diskinden müdahale ile otomatikleştirilebilir. Yada fotoğraf makinelerinin bazı modellerinde bulunan ve pozu, ölçülen değerden -2, -1, 0, +1, +2 stop değiştirilebilen bir skala üzerinde yapılan müdahale ile de otomatikleştirilebilir. Bir buharlı lokomotifin fotoğraf çekimi için yapılan ölçümü 1/60-f:5,6 ise, doğru değer 1/15-f:5,6 olabilir. Örneklerde verilen düzeltmelerde yalnızca enstantane değerleri ile müdahale yapılmıştır. Aynı müdahale diyafram değerlerine de uygulanabilir.

pozlama çözümleri

5. Çeşitli Konularda Pozlandırma Problemleri
5.1. Normal manzara fotoğrafları :

Genellikle yansıyan ve gelen ışık ölçümleri doğrudan kullanılabilir. Bir fark varsa ortalaması alınır. Kapalı havada gökyüzü aşırı ışıklı olacağından pozometreyi gök ışığından korumak gerekir.
5.2. Sokaklarda günlük yaşam :

Ölçüm yapılırken gelen ve yansıyan ışık ölçümü yeterli olabilir. Ancak parçalı aydınlatma söz konusu ise en karanlık ile en aydınlık kısımların arasındaki farkı kontrol etmek gerekir. Kontrast fazla ise (5 stoptan fazla) bu görüntüyü fotoğraf kağıdına bütünü ile kaydedemeyiz. O zaman aydınlık yada karanlık kısımlar arasında bir tercih yapmak gerekir.
5.3. Aydınlatılmış yapı :

Çoğunlukla yapının yanına gidip gelen ışık ölçümü yapmak mümkün olmayabilir. Genel olarak yansıyan ışık ölçümü yapılır. Bu durumda pozometreler farklı ölçümler yapacaklardır. Oysa yapı aydınlatması aynıdır. Sahne çekimlerinde de fon aydınlık olmadığı durumlarda aynı yanılgı söz konusudur. Doğru bir çekim yapabilmek için ya yapı yada sahnedeki objeye yakın bir mesafeden kadrajımızı tam dolduracak bir şekilde yansıyan ışık ölçümü yapmak yada bir spot metre yardımı ile uzaktan ölçüm yapmak yerinde olur. Eğer değişebilir objektifli bir makineye sahipsek, tele objektifimizi de spot metre gibi kullanabiliriz. Tele objektif ile alacağımız ölçüm değerlerini, onun yerine kullanacağımız diğer objektiflerimize de uyarlayabiliriz.
5.4. Kar manzarası ve benzeri konular :

Üzerindeki dokusu ve ayrıntıları görünecek şekilde basıldığı zaman orta griye göre 2 stop kadar daha koyudur. Konu olağan koşullardan daha çok ışık yansıtmaktadır ve pozometreyi 2 stop kadar yanıltmaktadır. Eğer pozometrenin verdiği değeri kullanırsak kar manzaramız orta gri çıkar. Normal olmasını istiyorsak yapılan ölçümden 2 stop daha fazla bir pozlama uygulamak gerekir. Bu durumda ya diyaframı 2 stop kadar açmak yada enstantane değerini 2 stop kadar uzatmak gerekecektir.
5.5. Ters ışıkta aydınlatılmış konular :

Önce bu konulardan ne beklendiği saptanır. Siluet? Portre? Portre ise konunun bize bakan tarafından ölçüm yapılır. Deniz, kır veya tarla manzarasında ters ışık varsa ve bize bakan taraf önemli değil, yığınlar önemli ise ona göre ölçüm yapılması gerekir.

Fazla pozlama örnek


Doğru pozlama örnek

Hareketli konuların çekimi :

Genel olarak önceden ölçüm yapılır. Ya da yerine koyma metodu ile ölçüm yapabiliriz. Çoğu fotoğrafik obje için hareketlilik önemli bir özelliktir. Ancak hareket durağan bir ortam olan fotoğrafta doğrudan verilemez. Çoğu fotoğrafçı bu yüzden hareketi fotoğraflarında vermekten vazgeçmiştir. Ancak hareket doğrudan verilemese de hareket hissi bazı grafik yollarla uyandırılabilir.

Bazı fotoğrafçılar hareketli konuyu dondurarak, net çekip, hareket hissinin uyandırılmasına tam ters bir iş yapmış olurlar. Hareket sembollerle verilir ve bu bir kaç yolla yapılabilir. Fotoğrafçının hangi yolu ya da sembolü seçeceği şu şartlara bağlıdır ;

-Fotoğrafın amacı,
-Objenin doğası ve yapısı
-Hareketin türü ve derecesi (objektif aksı ile konunun hareket yönünün yaptığı açı)
5.6.1. Fotoğrafın amacı :

Fotoğrafçı fotoğraflarında neyi söylemek istediğine karar verirken üç farklı yoldan birini seçebilir.

1.Hareketli konunun kendisini olabildiğince net bir şekilde vermek : Buna tipik bir örnek olarak, performansını ve vücut formunu incelemek amacıyla bir atletin fotoğrafının çekilmesini verebiliriz. Bu durumda her bir detayın olabildiğince net bir şekilde çekilip, hareketin durdurulması gerekir.

2.Objenin hareket halinde olduğunu göstermek: Bu durumda "hareketin kanıtının" grafik olarak verilmesi gerekir. Böyle bir kanıt iki yolla elde edilebilir.

2.1. Sembollerle
2.2. Objenin pozisyonuyla. Burada önemli bir şart, objenin tanınabilirliğinin korunmasıdır.

3. Hareket hissini uyandırmak: Eğer durum bu ise konunun kendisi zaten soyut bir kavram olan hızdır. Gerçek obje ise sadece hareket ve hız gibi soyut kavramların verilebilecekleri bir ortam olarak kullanılır. Bu durumda sadece sembollerin kullanımı, konunun özü ve fotoğrafçının niyeti hakkında bilgi verir.
5.6.2. Objenin doğası yada yapısı :

Hareketin, hareket halinde objenin fiziksel görünümü üzerindeki etkisi söz konusu olduğunda fotoğrafçı iki tür objeyi tanımak zorundadır.

1. Hareket halindeyken durağan haline farklılık gösteren objeler : Örnek: Bir ayağı yukarda fotoğraflanmış bir insan muhtemelen yürüyor ya da koşuyordur. Yani hareket halindedir. Hayvanlar, kırılan dalgalar,rüzgarda eğilmiş ağaçlar gibi. Böyle durumlarda hareket, objenin fiziksel görünümündeki farklılıklarla belirgin hale geldiği için mutlaka grafik sembollerle anlatılması gerekmez. Fakat fotoğrafçı objenin görünümündeki değişikliğe katkısı olsun ve daha iyi anlatsın diye bir grafik sembolde kullanabilir.

Örnek: Bir ayağı yukarıda bir atın, yönlü olarak hafifçe flulaştırılması gibi. Bu durumda fotoğrafçı koşmakta olan bir atın yönlü flulaştırılmış görüntüsünü verirken, atın net olduğu duruma göre, hareket halinde olduğunu daha güçlü bir şekilde anlatmaktadır.


fotoğrafta hareket örneği

Hareket halindeyken de, durağan halindeyken de fiziksel durumları farklılık göstermeyen objeler : Örnekler ; otomobil, uçak, tren, gemi, çoğu tür makine gibi. Bu durumda objelerin hareket halinde oldukları, görünümlerindeki farklılıktan anlaşılamayacağı için fotoğrafta sadece sembolik anlatımla verilebilir. Ama sık sık hareketin kanıtı da indirekt olarak ilave edilir.

Örneğin, hareket halindeki bir otomobilin görünümü, durağan haline göre bir farklılık göstermese bile hareketin kanıtı arabanın arkasından yükselen bir toz bulutu gibi verilebilir. Bunun gibi, hızla giden bir sürat teknesinin baş ve kıçındaki dalgaların şekilleri ve su içindeki pozisyonu ve gövdesinin suyla olan ilişkisi bize Fotoğraf: Lois Greenfield hareket halinde mi yoksa, durağan mı olduğunu anlatır. Uçmakta olan bir uçak mutlaka hareket halinde olmasına rağmen net olarak fotoğraflandığında hız hissi uyandırmaz.

Hareketin türü ve derecesi:

Hareketin kanıtı hız hissi ile aynı şey değildir. Uçuş halindeki bir uçağın net fotoğrafı uçağın havada olduğu gerçeği, dolayısıyla hareketin kanıtıdır. Ama hız hissini uyandırmaz. Eğer hız hissinin verilmesi önemli ise, uçağın hareketinin sembolik olarak verilmesi gerekir. Yani kendisinin veya altındaki yer parçasının flulaştırılması gerekir. Bu tür bir fluluk olmadığı sürece, uçak hareket halinde olduğunu bilmemize rağmen, duruyormuş gibi gözükür. Bunun gibi, bir engelin üstünden atlamakta olan at herhalde hareket halindedir. Ancak fotoğraf çok net çekilirse, havada asılmış gibi algılanabilir. Hareket hissini uyandırabilmek için yorumun, belli bir miktar fluluk içermesi gerekir. Net bir fotoğraf ile, yönlü flulaştırılmış bir fotoğraf arasındaki fark da şudur:

Hareketin kanıtını içerebilir yada içermeyebilir, fakat sadece ikincisi hız hissini iletebilir. Hız hissinin ikna edici bir şekilde iletilmesi için, fotoğrafçı hareketin derecesini göz önüne almak durumundadır. Bu konuda hareketin üç farklı hız miktarının bilinmesi gerekir.
Hareket o kadar yavaştır ki, hareket halindeki obje bütün detayları ile ve açıkça görülebilir. Örnekler, yürüyen insanlar, yavaş hızla giden yelkenliler, tekneler,rüzgarda sallanan ağaçlar ve rüzgarda sürüklenen bulutlar. Böyle durumlarda, genellikle net bir çekim gereklidir. Çünkü hareketin sembolik olarak kanıtı, yönlü flulukla verilirse, iletilecek olan hız hissi, objenin gerçekteki mevcut hızından daha fazla olacağından obje ile bağdaşmayacaktır. Böyle durumlarda hareketin kanıtı ya objenin görünümü ile (motorlu teknenin başında oluşan dalgaların şekli) verilebilir, ya da hareket halindeki bulutlarda olduğu gibi, objenin hareketi o kadar önemsizdir ki tamamı ile unutulabilir.
Hareket o kadar hızlıdır ki obje bütün detaylarıyla görülemez. Örneğin, hareket eden atletler, uçan ve kaçan hayvanlar, yakın mesafeden geçen arabalar vb. Verilebilir. Böyle durumlarda objenin özellikleri genellikle fotoğrafın hız hissinin uyandırılmasını gerektirir. Bu yüzden hareket sembolik bir şekilde belirtilmelidir.
Çok hızlı harekette, obje kısmen veya tamamen görünecek durumdadır. Örneğin, dönmekte olan uçak pervanesi, uçuş halindeki roketler vb. Bunları görüntülemek fotoğrafta bazı özel teknikler gerektirir. Meydana çıkan fotoğraflar da hiç doğal görünümlü olmaz. Hareket duygusu göreceli bir duygudur. Yerden bakıldığında beş mil yukarda saatte 900km/saat hızla giden uçak, havada duruyormuş gibi algılanabilir. Ancak yanımızdan 1/10 hızla geçen bir otomobil, bize daha hızlı gelebilir. Algılamadaki bu farklılığın sebebi göreceli hızlardaki farktan kaynaklanır. Göreceli hızın diğer bir adı da açısal hızdır.

Hareket eden bir cismin, hareket halindeki bir objeye yaklaştıkça, objenin hızı daha hızlanmış gibi algılanır. Uzaklaştıkça da bunun tersi görülür. Açısal hız aynı zamanda bize yaklaşmakta olan bir otomobilin belli bir noktada bakış aksımıza 90 derecelik bir çizgi üzerinde hareket eden bir otomobilden neden daha yavaşmış gibi algılandığını da açıklar. Bu olay yüzünden bazı hareketler objelerin hareketlerini dondurabilecek minimum obtüratör hızlarını veren tablolar üç farklı değer vermek zorundadır. Bu farklı değerler belli bir noktada hareketli objenin bakış açısına göre hareket yönünün üç farklı konumundan kaynaklanır.

a. Objektif aksına paralel,
b. Objektif aksına 45 derece
c. Objektif aksına 90 derece

Kural olarak objenin hareketinin yönünün objektif aksına olan 90 derecelik açısından objektif aksına paralel duruma döndükçe hareketi dondurmak için gerekli olan obtüratör hızı yavaşlar.

teşekkürler grgphoto çok iyi oldu bazı konularda yanlış uygulama yaptığımı anladım.
şuan çalıştığım şirkete bir stüdyo ortamı hazırlıyoruz. çünkü çok gerekli
bu öğretici bilgileride senden almam çok iyi oldu inan tşk.

Rica ederim, faydası olcağına inanıyorum, takıldığınız yerler olursa bir çok fotoğrafçı arkadaşımız yardım edecektir. Sevgiler ve saygılar.

çok teşekkürler paylaşımınız gerçekten çok faydalı

yeni yıla makinamla giricem kısmetse çok teşekkürler bilgiler için.

Bilgi için Teşekkürler yanlış bildigim bi kaç şeyi öğrenmemi sagladı