GRAFİK TASARIMCI?
Bir grafik tasarımcı neler bilmelidir.
NOT: Bu yazı tamamen benim düşüncelerime, gözlemlerime ve deneyimlerime dayanmaktadır, hiçbir makale/araştırma ve yayından yararlanılmamıştır. Kaynak göstermeden yayınlanamaz.
Cahit GÜLDEN
Bir grafik tasarımcı neler bilmelidir.
- Tasarlayabilmelidir:
Tasarlayabilmek zihinsel anlamda bir çok süreci ifade etmektedir. Alınan eğitimler, yaşam biçimi, görsel ve matematiksel zeka, bu süreci olumlu yönde etkileyen faktörlerdir. Tasarlayabilmek, tüm bu faktörleri ve daha fazlasını kişiliğine entegre etmek demektir.
- Edebilmelidir:
Birçok özelliği bünyesinde barındırmalıdır.
a) Hayal edebilmelidir; tasarı fikrinin özü, küçük bir fikrin geliştirilmesidir. Bu fikir zihinde hayal olarak belirdikten sonra ancak tasarı haline dönüşebilir. Hayalgücü olmadan ortaya çıkan bir tasarı (proje) sağlam bir zemine dayanmıyor demektir.
b) Sabır edebilmelidir; birçok özelliği bir anda barındıran, fonksiyonel bir iş tasarlamak, çok zorlu bir süreç gerektirir. Bu sürecin her aşamasını inatla ve sabırla yaşamalı ve sonuçlandırabilmelidir.
c) Tahammül edebilmelidir; tüm süreçleri ustalıkla yönetmeli ve gerektiğinde tüm aşamaların başına tekrar dönebilecek güce sahip olabilmeli ayrıca tüm eleştirilere dayanacak güce ve olgunluğa sahip olabilmelidir.
[*]Çizebilmelidir:
Bir grafik tasarımcı, her şeyden önce görsel sanatçıdır. Bu sanatın gerektirdiği yeteneğe ve felsefi temellere sahip olmalıdır. Çizmek, biçimi tanımlamamızı ve anlamamızı sağlar. İster soyut olsun isterse somut, biçim bizim başlangıç noktamız ve nihai hedefimizdir. Zihnimizdeki fikirleri sağlıklı bir biçimde görünür kılmak, iyi bir çizim yeterliliği gerektirir.
[*]Olabilmelidir:
Bir tasarımcı aynı zamanda birçok özelliğe sahip olabilmelidir.
a) Yaratıcı olabilmelidir; bir tasarımcı her şeyden önce sorunlara farklı çözümler getirebilme yeterliliğine sahip olmalıdır. Yaratıcılık sorunlara, olaylara ve nesnelere herkesten farklı bakabilmek ve farklı yaklaşım tarzı geliştirebilmektir. Bu özellik ayrıştırıcı ve orjinal şler tasarlayabilmenin olmazsa olmaz şartlarından biridir.
b) Sosyal mühendis olabilmedir; içinde yaşadığı toplumun ve dünyadaki sosyolojik, demografik, kültürel yapıya duyarsız ve bu konuda bilgisiz bir tasarımcının olumlu işler geliştirmesi beklenemez. Bir tasarımcının, aktüel olarak çevresini ve toplumunu izleyerek, buna uygun hareket tarzları ve davranış biçimleri geliştirmesi gerekmektedir.
c) Psikolog olabilmelidir; toplum kadar önemli olan ise bireylerin davranış biçimleridir. Gerek mikro kültürel gerekse evrensel olsun insan davranışları ve tepkileri benzerlik gösterebilir, bunları önceden kestirip buna uygun stratejiler geliştirmelidir.
d) Çok yönlü olabilmelidir; çok yönlü insan demek donanımlı insan demektir. Çok yönlü insan mümkün olduğunca fazla insanı anlıyor demektir. Bu özellik ayrıca karşımızdaki insanlarla empati oluşturmamıza yardımcı olarak, uyumlu ve anlaşılan işler üretmemize yardımcı olur.
e) Tutarlı olabilmelidir; yaşamın her alanında olduğu gibi tutarlı olmak çok önemli bir davranış biçimidir. Tutarlılık tasarımda iki kat daha önem kazanır çünkü size, alınteriyle çok büyük emeklerle kurulmuş bir kuruluş emanet edilmiştir. O kuruluşun kabulu yapacağınız tasarımların arkasında gizlidir. Tutarlı olmayan bir kişiliğin ürettiği, işlerde tutarlı bir sonuç beklenemez. Tasarımcı davranışlarıyla, yaptıklarıyla tutarlı bir portre çizmelidir.
f) Dürüst olabilmelidir; belkide tasarımcı olabilmenin ilk şartlarından biride dürüstlüktür. Bir doktora nasıl canımızı emanet ediyorsak bir tasarımcıyada markamızı emanet ediyoruz. Bu nedenlerden dolayı bir tasarımcının, kendi ticari kaygılarıyla hareket etmemesi gerekmektedir. Alıntı bir işi orjinalmiş gibi empoze etmek, rekabet adına düşük kalitede iş yapmak, müsteriyi çeşitli göz boyamalar ve kampanyalarla aldatmak, Müşteri baskısına direnemeyerek, müşteriyi yönlendirmek yerine müşterinin kendisini yönlendirmesine izin vermek. Dürüst olmayan birkaç tasarımcı davranış biçimi olarak sayılabilir. Unutmayalımki insanlar bize markalarını daha doğrusu geleceklerini emanet etmektedirler.
g) Gözlemci ve araştırıcı olabilmelidir; başarılı bir tasarımcının en önemli özelliği, araştırıcı ve gözlemci bir kişiliğe sahip olabilmesidir. Bilim adamının en önemli özelliği olan bu özellik tasarımcı içinde çok önemlidir. Bu özellik bizim daha yenilikçi ve daha verimli yaklaşımlar oluşturmamıza yardımcı olur.
h) Eğitimli olabilmelidir; eğitim kısa bir tanımla istenilir davranışlar oluşturma sürecidir denilmektedir. Her alanda olduğu gibi bu alandada her şeyi kendi kendimize öğrenmemiz mümkün değildir. İster kurumsal, isterse bireysel bilgiye ulaşmanın en önemli yolu eğitimdir.
i) Saygılı olabilmelidir; saygı insanlardan beklentilerimizin başlarında yer alır. Bir tasarımcı öncelikle kişilik haklarına saygılı olmalıdır. Bunlardan en önemlisi fikri mülkiyet hakkıdır, her ne kadar bu hak yasalarla koruma altına alınmış olsada, en büyük yasa kişininin kendi vicdanındadır. Bilerek kopye iş yapan, bu konuda müşteriyi aldatarak markasını zarara sokan insana, tasarımcı dememiz mümkün değildir. O başka bir şeydir maalesef.
j) Duyarlı olabilmelidir; sanatçının doğal yapısında çevresinde olanlara karşı bir tepki yatmaktadır. Grafik tasarımcı olarak bizlerinde çevremizde olup bitenlere duyarsız olmamız beklenemez.
[*] Sevebilmelidirler:
Her meslekte olduğu gibi mesleğini sevmek başarılı olmanın ilk şartlarından biridir.
a) İnsanları Sevebilmelidir; bir tasarımcı her şeyden önce insanlar için üretir, insanları sevmeyen btasarımcının insanların faydasına bir şey üretmesi mümkün değildir.
b) Doğayı sevebilmelidir; tüm bilimsel buluşlar kaynağını doğadan almıştır, sanatta doğaya çok şey borçludur. En mükemmel tasarımlar doğadadır. Doğayı seven bir tasarımcının, doğadan çok şey alacağı kesindir.
c) Sanatı sevebilmelidir; tasarımcı sadece görsel sanatlara değil, diğer tüm sanatlara karşı duyarlı ve ilgili olmalıdır. Okuyan, müzik dinleyen, sinemayla ilgilenen tasarımcıların ufukları, görüş alanları en geniş görüş alanıyla açılır.
d) Ülkesini sevebilmelidir; yaptığımız iş ekonominin gelişmesine yardımcı olabilecek önemli, bir sektördür. Bir ülkenin ekonomisine katkıda bulunduğumuzu düşününce, yaptığımız işin o markanın rekabet gücünü uluslarası anlamda artırıyorsa, yaptığımız işle ülkemize sevgimizi dile getirdiğimize inanıyorum.
e) Mesleğini sevebilmelidir; grafik tasarım bir meslek olarak sevgi ve fedakarlık mesleğidir. Bu işte başarılı olmanın en önemli şartlarından biri bu mesleğe azami derecede bağlılık ve sadakat duygusudur. Bu özellik tasarımcının birey olarak en üst düzeye çıkmasını sağlar.
[*]Eğitebilmelidir:
a) Elini eğitebilmelidir; her türlü fikrin tasar halinden, görünür hale geçmeye ihtiyacı vardır. Bunun en ekonomik ve kesin yolu zihnimizdekileri kağıda dökebilmekten geçer. Bu bizim çizebilme gücümüzle orantılı bir yetenektir. Bu özelliğimizi geliştirmemizin en önemli yolu mümkün olduğunca fazla çizim yaparak elimizin doğru şeyler üretmesini sağlamaktır.
b) Gözünü eğitebilmelidir; yaptığımız işleri görünür kılarken ihtiyaç duyduğumuz en önemli ihtiyacımız bunları doğru olarak sunabilmektir. Doğru sunabilme şartının arkasında, doğru görebilme ve doğru yorumlayabilme yatmaktadır. Göz, zihin, iş koordinasyonunu sağlamanın en iyi yolu, mümkün olduğu kadar fazla görerek çizimler yapmak ve nesneleri gözlememektir.
c)Zihnini eğitebilmelidir; yaptığımız iş her şeyden önce bir sistemdir, bu sistemin çeşitli kurgular halinde olduğunu düşünürsek, bu kurgulama sistemini en iyi şekilde inşa etmemiz zihinsel aktivitemizin başarısına bağlıdır. Başarılı hedefi tam 12'den vuran tasarımlar için zihnimizi her an aktif ve diri tutmalıyız.
[*]Bilmelidir:
Bir tasarımcı bazı özellikleri ile özel olmalıdır, bunlardan biride bilgidir.
a) Sanatını bilmelidir; grafik tasarımın sanatsal geçmişi hakkında, grafik sanatçılarının sanatçıların gelişimi ve ürettiği eserler hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
b) Kültürünü bilmelidir; içinde yasadığı toplumun kültürel değerlerine yabancı bir tasarımcının, topluma faydalı, amacına uygun işler üretmesi beklenemez. Kültürel değerlerini koruyan ve gelişmesine yardım eden bir tasarımcı yapısı, hem içinde yaşadığı toplum için hemde dünya için çok önemli bir değerdir.
c) Tarihini bilmeli; üzerinde yaşadığı topraklarda gelişen medeniyetlerden kalan sanatsal ve kültürel varlıklar, tasarımcının ileriye dönük sanatsal yapısını ve kişiliğini etkileyerek, günümüze doğru bir pencere açmasını sağlar. Bu hem kendi tasarımcı kişiliği adına hemde ülkesi adına çok önemli bir olgudur.
d) Teknolojiyi bilmelidir; teknoloji kavramı artık tüm dünyada hayatı kolaylaştıran, ilerlemeyi sağlayan bir olgu olarak kabul görmektedir. Yenilik bulmak için yola çıkan bizlerin yeniliklerden uzak kalması beklenemez. Grafik tasarımcılarında bu yeniliklere duyarsız kalmamız beklenemez. Tasarılarımızı görünür kılan hertürlü yeniliği takip edip, bunları kendimizi ifade etmemiz için bir araç olarak kullanmamız gerekmektedir.
e) Tipografiyi bilmelidir; bir yazı dili her şeyden önce biçimlerden oluşan bir yapıdır. Bu yapıyı görsel kompozisyonda amacına uygun kullanabilmek için bazı temel bilgilere ihtiyaç vardır. Bunlardan en önemlisi bir grafik tasarımcının, kullandığı harf dilinin temel harf karakterlerinin yapısını çok iyi kavramasını gerektirir. Bunun yanında en az 10 font ailesinin yapısını ezbere bilmeli ve uygulayabilmelidir. Bu uygulamalardan en önemlisi kaligrafidir, kaligrafik yazı sistemini uygulayamayan bir tasarımcının bu alanda çok kuvvetli bir özelliğe sahip olduğuda söylenemez.
NOT: Bu yazı tamamen benim düşüncelerime, gözlemlerime ve deneyimlerime dayanmaktadır, hiçbir makale/araştırma ve yayından yararlanılmamıştır. Kaynak göstermeden yayınlanamaz.
Cahit GÜLDEN
