Tram Açısı

merhaba Corelde ve Indesig'de bu tram açılarını nerden ve nasıl verebilirim acele ihtiyacım var! yardımcı olursanız sevinirim.

muarenin kelime anlamı tam olarak nedir ?

Tram nedir?

Tram; yarım ton(çok ton ya da halftone) orijinalleri tek tona indirmeye yarayan noktalar veya dokular topluluğudur. Günümüzde Matbaacılıkta, standart tram ve kristal tram olarak iki çeşit tram kullanılır.

Standart tramlarda; bir cm’lik çizgi üzerindeki nokta ve doku sayısı Türk Standartlarındaki tram değerini verir(60’lık tram - 70’lik tram gibi). Bir Inch’deki nokta ve doku sayısı ise, LPI(Lines Per Inch)’i verir. 152 LPI ile basılan bir döküman, bize göre 60’lık basılmıştır. 1 Inch = 2.54 cm’dir. 152 / 2.54 = 60 lık tra*mı ve*rir.)

Ayrıca, dpi değeri vardır. Dots Per Inch(Inch’deki nokta). Bu değer tram noktalarını oluşturan noktaların adedidir.

Kristal tramlarda ise; tram yoğunluğu “µm” ile belirtilir. Aşağıdaki tabloda baskı çeşitlerine göre tavsiye edile kristal tram büyüklükleri verilmiştir.



Bir tram noktasını ne kadar fazla nokta oluşturursa tramlandıktan sonra alacağımız gri düzey seviyesi o kadar artar. İnsan gözü 256 gri düzey seviyesinin altındaki seviyeleri ayırt edebilir. Bir degrade 0’dan 100’e belli seviyeler ile çoğalarak çıkar, fakat siz degradede basmak görüyorsanız, gri düzey 256’dan az, ya da film çıkış kalibrasyonunda problem var demektir. Hangi dpi değeri ile hangi tramı basacağımız matematiksel olarak formüle edilmiştir.

Gerekli çıktı çözünürlüğü film ya da kalıp çıkışın pozlama değeri(örneğin 2400dpi), ekranlama sıklığı ise kaçlık tram isteniyorsa o değerin LPI karşılığıdır.

Örn: 60'lık tram için 150 Lpi.



Not: İnsan gözü 256 gri düzeyden fazlasını ayırt edemez, bu yüzden 60'lık(150 lpi) tram için 2400 dpi 256 gri düzeyi verecektir. Fakat 60'lık tram için 2400'den daha fazla dpi kullandığımızda sadece, film ya da kalıp çıkışın pozlandırma sıklığı arttığından, poz süresi artacaktır..

Tram Açıları:





Tram baskı renklerine göre farklı açılardadır. Yellow 0, Cyan 15, Black 45, Magenta 75 derecelik bir açı ile(genel olarak) dokunur. Yakından bakıldığında dokuların belli açılarda olduğunu görebiliriz. Kristal tramlarda tram noktaları dağınık sistemle RIPler tarafından oluşturulduğu için belli bir açısı olmadığı gibi, tram açı problemi olan muare de oluşmaz. Açı problemi olmadığı için 4 renkten fazla tramlı renk ayrımlarında daha çok kullanılır.

Muare: Baskıda kullanılan(FM tramlar hariç) tramların birbirine göre açılarının 300’den az olduğu durumlarda oluşan görüntü bozulmasına muare denir. Sağ üst taraftaki örnek de gelişigüzel açı kullanılmış ve muare denilen bozulmalar oluşmuştur.

Standart tram değerleriyle basılan baskı sonucun da ise(sağ alttaki) problem siz sonuçlar elde edildi. Doğru açılı baskılarda tramlar çiçek oluştururlar.



Kristal tram ve Standart tramlar



Kristal tram(FM ya da Stochastic Screening)...

Standart tramlar(AM ya da Conventional Screening)...

Diamond screen, açısı olmayan dağınık noktalardan oluşan bir çeşit tramdır. Bu tram çeşidi ile tramlanan işlerde tram dokusundan kaynaklanan muareler olamaz. Bu nedenle de C-M-Y-K renklerinden başka istediğiniz kadar ekstra rengi bu tramla tramlayıp baskı yapabilirsiniz. Diamond Screen, film çıkış riplerinin ve film çıkış makinelerinin ekstra özelliklerindendir.

Tram dokusu çok ince noktacıklardan oluştuğu için normal tramla tramlanmış işden çok daha net ve daha fazla detay sağlar. Tram noktacıklarının inceliği bu tramı kalıba alırken normal tramla aynı poz verildiğinde problem çıkarır(Uçar.) Bu nedenle kalıba alınırken test yapılmalı ve nokta kaybı önlenmelidir. Ayrıca grenli kağıtlara da kristal tram ile baskı yapmak baskı netliğini bozacaktır.(Kristal tram daha iri kullanıldığında görüntü bozulmasına sebeb olduğundan, kullanılmaz)

Diamond Screen, literatüre;

FM tram (Frequency-Modulated Screening) ya da Stochastic Tram olarak geçmiştir.

FM tramlar kum tram olarak da anılabilirler.

Diğer tram çeşidi ise;

AM(Conventional Halftoning) olarak anılan tram çeşididir.(Amplitude-Modulated Screening.) AM tramlar da; Çizgi(Line), Yuvarlak(Round), Eliptik(Ellipse), Kare(Square) vs. çeşitleri olduğu gibi, rip ve film çıkış makineleri üreticileri tarafından üretilmiş çeşitleri de mevcuttur.

Kristal tramlar Microdot ve dpi değerleri ile ölçülürler. 14 µm daha ince kristal tramı, 80 µm ise daha kalın tramı belirtir.

Hayri YANIK
Masaüstü Yayıncılık Nisan 2004







Baskı çeşitlerine göre tram

Serigrafi matbaa baskı için Tram: Serigrafi baskı genel olarak kalem, tabak, çıkartma kağıt, teneke bez veya bez afiş baskılar için kullanılır. Serigrafi baskı için tram 44′lük olması gerekir ve filmci tabiriyle düz emisyon(Emilsion down) film alınmalıdır.

Ofset matbaa baskı için Tram: Ofset baskıda her türlü kağıda baskı yapmak mümkündür. (Web ofset bobin kağıt, tabaka ofset, tabaka kağıt) Ofset baskıda kalıba alınan tüm tramlar yani bütün noktacıklar kağıda basılır. Fakat baskı yapılan kağıt tüm noktaları tutabilecek kalitede olması gerekir. Saman kağıdı olarak bildiğimiz 2. ve 3. hamur kağıtlara en fazla 44′lük tram ile, 1. hamur kağıt için en fazla 60′lık tram kuşe kağıtlar için ise 60′lık ve üstü tramlar kullanılması uygun. Ofset baskı için film emisyonu filmci tabiriyle ters emisyon olmalıdır. (Emilsion up). Filmin emisyonlu tarafını görmek için bir kretuar yardımıyle filme basılan kısmın çizilen tarafı film emisyonudur.

Önemli Not: Eğer yaptığınız işi film çıkış aldıracaksanız filmciler işi hangi kağıda bastıracağınızı bilmezler. Gittiğiniz filmciye hangi kağıda baskı yapacağınızı söylerseniz o size uygun tramda film çıkaracaktır. 70′lik tramla gestetnerde bir baskı yapmaya çalışırsanız, tramların inceliğinden dolayı baskı makinası bunu fazla ayıramaz ve çamur gibi bir baskı çıkmasına neden olur. Aynı şekilde 60′lık tramın altını bir katalog, broşür, afiş tarzı bir çalışmada kullanırsanız o zaman çok kaba bir baskı çıkacaktır.

(ALINTIDIR)

Ayrıca:
https://www.photoshopmagazin.com/dergi/2005/12/tram_nedir.html

Çok başarılı ve edinilmesi gereken bir konu olmasına rağmen yeni nesil için lüzümsuz sayılabilecek ansiklopedik bir bilgi. Yinede bilgi tazelemek isteyenlere göre tebrik edilecek bir konu. Paylaşımınız için teşekkürler.

CMYK baskıda c108 m162 y90 k45 derece açılar kullanıyorum henüz bir sıkıntı yaşamadım. ben olması gereken bu diye düşünüyordum fakat buradaki arkadaşların verdiği bilgilerle aslında olması gerekenin bu olmadığını anladım. fakat bu açılar da çiçek görüntüsü veriyor ve o kadar baskı yaptım(emprimeciyim) bi sıkıntı yaşamadım. sadece daha net desenler almak adına çoğunlukla FM tramlar kullanıyorum. renklerin hepsi 45 derece açıda olduğundan desen daha net görünüyor.