Neler yeni

Yeni mesajlar Yeni konular En çok mesaj En çok tepki En çok görüntülenen

Yazı Sanatı - Tipografi

özgüll

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
6 Eki 2008
Mesajlar
3,704
Tepkime puanı
168
YAZI SANATI – TİPOGRAFİ
Görselliğe hitap eden yazı yazmayı biliyor muyuz? Tipografi yani yazıbilimi, insanlığın en eski sanatlarındandır. Günümüzde bilgisayarlar var diye tüm işi bu makinenin yapacağını düşünüyoruz. Yurtdışında üretilmiş her çeşit yazılı belgede gördüğümüz görsel ahenk halen Türkiye’de çok az evrakta görülüyor.

Kullanıcılar başlıkların sheriff’siz (Tırnaksız), paragraf yazısının ise sherifli (Tırnaklı) olması (ya da tam tersi )gerektiği gibi basit görsel kurallardan habersiz.
Bu yazı hepimizi ilgilendiriyor. Adım adım yazalım.
• Yazdığınız yazı çok kısa ise, lütfen paragraftaki satır aralığını arttırın. Ancak bunu Enter tuşuna basarak yapmayın. Word’de yazdığınız paragraf üzerindeyken sağ tıklayıp “Paragraf”ı seçin. Ardından “Satır aralığı”nı bir buçuk satır gibi seçin.

• Başlıklarınızda Arial, Helvetica gibi kenarlarında, uçlarında tırnak olmayan ve genelde ince yazıtiplerinden seçin. Normal paragraf yazısını ise lütfen başka bir font seçin. Bu seçtiğiniz fontun uçları tırnaklı olsun. Mesela Times New Roman.

• Bir yazı sayfada asla tüm sayfa kadar uzamasın. Ne yapın ne edin yazıyı bölümlere ayırın. Her gün okuduğunuz gazeteleri hatırlayın hepsi sütunlardan oluşur değil mi?

• Süslemek istiyorsanız yazılarınızın ilk sayfasının ilk harfini büyütebilirsiniz. Ancak bunu font büyüklüğünü arttırarak yapamazsınız. Word’de biçim menüsünde “Başlangıcı Büyüt” en akıllı seçenektir. Sonra da bu ilk başlangıç harfini değiştirip süslü hale getirmek iyidir.

• Aman renklerden uzak durun! Bir yazıyı rengarenk kim okumak ister? (Eee yaklaşık 3 milyar çocuk, eğlenceli partiler isteyen gençler vs vs. tamam tamam bu sefer şaka yapıyorum) demek istediğim renkleri akıllıca kullanın.
Ciddi bir iş için koyu gri, siyah ve açık gri renklerdeki fontlarla hazırlayın sayfanızı herkes ne kadar şık olduğunu düşünecektir. Bunun sebebi gri renk, beyaz kağıtta gümüş duygusu uyandırır. Gümüşte bu yapısıyla rahatlatıcıdır.

• Bir şey önemliyse hemen elimiz Kalın / Bold düğmesine gider. Oysa sadece fontu biraz büyütmek, o kelimeyi İtalik yazmak, ya da tüm yazıyı koyu gri yazarken önemli kelimeyi siyah yazmak işi ne kadar profesyonel gösterecektir değil mi?

• Yazının büyüklüğü işinizi bozabilir. Örnekler; standart yazıyı Times New Roman, 12 punto kabul edersek bunu büyütmek bir şeyleri zorlamak demektir. Amacımız ne? Öğretmen çok puan versin diye yazımızı olduğundan fazla mı göstermeye çalışıyoruz? Neden büyük yazıyoruz. Fakat bir el ilanı söz konusu olduğunda büyük font kullanmak zorunluluk gibidir. Aynı şekilde hep rastladığımız kiralık, satılık evlerin camlarına sokaktan görünmeyen ufaklıkta telefonlar yazılması bu duruma örnektir. (Okumaya çalışmayın! Cep telefonunuzla yakınlaşın ve çekim. Sonra zoom yapıp okuyun. Rica ederim)

• Yazının karakteri size uygun değilse ve bilgisayarınızdakiler sizi mutlu etmiyorsa Dafont, dafont.com sitesinde en beğenilenler “Top 100″ listesine bir göz atın. Beğendiğiniz fontu indirip Windows kurduğunuz harddiskteki “Windows” klasörü içindeki “Font” klasörüne ekleyin. Böylece alternatifleriniz olacak.

• Yazıtiplerini seçtiğinizde, yazıyı başkasına gönderdiğinizde karşı tarafta olmayacağını düşünerek seçebilirsiniz. Kimileri fontu da birlikte yolluyor. Ancak Word sözkonusu ise size süper bir önerim var. Kullandığınız yazıtipini belge içine gömebilirsiniz. Böylece her bilgisayarda aynı görülür. Nasıl mı? Word içinde “Araçlar” menüsüne girin “Seçenekler”i seçin sonra “Kaydet” sekmesinde “TrueType yazıtiplerini / fontları katıştır” seçin.

• Yazıtiplerinin bazıları eşit aralıklıdır. Bunlar eski daktilo sisteminden kalan berbat şeylerdir. Lütfen kullanmayın. Bilimsel araştırmalar en zor okunan fontların bunlar olduğunu gösteriyor. Mesela “Courier New”.

• Sunu hazırlarken unutmayın ki, sunu projeksiyonla yansıtılacak ve her ne kadar ekrana göre büyüyecekse de, belli ayarları var 24 – 26 punto gibi yazı büyüklüğü ile ve bir sayfada 5 – 9 maddeden fazla koyulmaması gözetilmeli. Ayrıca lütfen taban koyu renk ise yazıyı açık renk, tabanı açık renkse yazıyı koyu renk kullanın. Kontrastlar ve renk uyumları dikkate alınmalı. Sunularda ayrıca kısmen gölgeli yazı da kullanabilirsiniz.

• Aman aman lütfen “Comic Sans MS” fontunu partiler, doğumgünleri gibi konular dışında kullanmayın. Belki çok hoşunuza gidiyordur. Özellikle eğitim camiası müthiş tutar bu yazıtipini, çok samimi bulurlar
Ama dünyada üzerine en çok karşı site açılan (mesela ban comic sans :: Putting the Sans in Comic Sans ) görsel sanatçıların ve bilimadamlarının uzak durun diye anlattığı bu font çizgiromanlar için (Tommiks, Teksas X-Men, Spiderman, Superman vs. ) üretilmiştir. Yazı için üretilmemiştir. Şaşırdınız mı? Ben şaşırmıştım.

• Pixel fontları çok az kişi biliyor. Bir yazıda çok çok küçük font kullandığınızda pırıl pırıl okunsun istiyorsanız, normal fontlarınızı ne kadar küçültseniz de net olamadığını görürsünüz. Neden böyledir? Fontlar çizgilerden oluşur ve çizgi için gerekli mesafe azalması netliği olumsuz etkiler. Siz ne yaparsınız çare olarak? Yukarda bahsettiğim DaFont sitesinden Pixel Font indirirsiniz. Flash gibi pogramlarla çalışanlar ve görsel tasarımcılar bu işi çok iyi bilir.

• Grafik fontlar ise başta sadece eğlence olsun diye yapıldığı düşünülen oysa hayat kurtaran yazıtipleridir. Diyelim yazı içinde Nike’dan bahsetmek istiyorsunuz ya da Coca Cola. Onların simgesel bir yazı şekli vardır. İlgili fontu indirince klavyeden harflere basınca resimler çıktığını görürsünüz. Harf yerine çıkan bu resimler her şey olabilir. Uçsuz bucaksız imkanlar tanır. En güzeli de büyütüp küçültülünce bozulmazlar.

• Yazıtipi kullanırken o yazıtipi ailesinin lisanslı olabileceğini unutmayın. Sonuçta onu da bir insan yapmıştır. Kamuya bağışlamamış olabilir ve geçimini bu sanatla sağlıyor olabilir. Olur mu öyle şey demeyin oluyor. Siz fiyatını verip satın aldıktan sonra grafikleriniz de kullanabilirsiniz.

• Kendim yazıtipi oluşturmak istiyorum diyorsanız, hevesinizi kırmak istemem ama bu bir bilimdir. Bir çok gazete ve dergi, uzmanlara kendilerine özgü copyright’lı yazıtipi ısmarlarlar. Siz de “Amatörce de olsa yapayım” diyorsanız Font Creator programı ve vektörel bir çizim programı (Illustrator olabilir) ile başlayabilirsiniz. Kimileri kendi el yazılarını bile font yapıyor. Düşünün Word’de yazı yazarken sizin el yazınız beliriyor. Eğlenceli değil mi?
• Helvetica fontu, Arial fontundan daha profesyonel daha soylu geçmişi olan bir fonttur. Arial yerine Helvetica’ya yönelin. (Bkz https://www.engagestudio.com/helvetica/ )

Alıntıdır.
 

özgüll

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
6 Eki 2008
Mesajlar
3,704
Tepkime puanı
168
Arkadaşlar benim gibi bu konuya ilgisi olup da eğitimini alamamışlar için "yazı sanatı - tipografi" başlığı altında bu konuyla ilgili bulduğum yazıları paylaşmaya devam edeceğim. Bu işi profesyonel olarak yapanlar zaten bunları iyi derecede biliyorlar fakat alt yapısı olmayanlara bu bilgilerin çok faydası dokunacağını düşünüyorum.



Bilgi tasarımının önemi giderek artmaktadır. İyi bir planlama ise her tasarımın temel koşuludur. Amaca uygun olarak derlenmiş bir bilgi, doğru düzenlenir, iyi sınıflandırılır ve etkili şekilde sunulursa alıcısı tarafından kolayca algılanır. Düzensiz yerleştirilen yazı ve görüntü ögeleri algılamayı, iletişimi güçleştirir ve yanlış anlaşılmalara neden olur. Yazı ve görüntüler arası görsel denge iyi kurulmalıdır. Renkler, biçimler ve bunların yerleşimi dengeli olmalı, ilgi çekmelidir. Göz, bilgi akışına göre zorlanmadan sayfadaki hareketi takip edebilmelidir. Unutulmamalıdır ki, yazı, iletişimsel anlamını kaybettiği an amacından da uzaklaşmış olur.

Yazı karakterlerinin iki boyutlu bir yüzeye yerleştirilmesi sanatına - tasarımına “tipografi” denir. Tipografi, yazının mantık sınırlarını zorlamasını saglar, dikkati diri tutar, insan ruhunu okşar, çileden çıkarır, heyecan verir. Bu nedenle tasarımcının sloganı; “basit, etkin ve derin” olmalıdır. Web sayfaları, kolay kullanımı ve algılanırlığı ile “basit/yalın”, verimli ve yararlı bilgileriyle “etkin”, tüm sorulara vereceği yanıtlarla ve yaratacağı heyecanla “derin” olmalıdır.
Özenle hazırlanmış giriş sayfaları web sitesini başarılı yapmaz. Tüm sayfalar özenle hazırlanmalı ve ortak bir dil taşımalıdır. Sayfalar arası bütünlüğü bozmamak için seçilen yazı karakteri, renk ve biçimlerde süreklilik şarttır.

İnternet üzerinde okunaksız yazı örneklerine sıkça rastlanmaktadır. Özellikle temel tasarım prensiplerini bilmeyenlerin hazırladığı web sayfalarında daha sık rastladığımız okunma sorunu yaratan bazı etkenler vardır. Yazı karakteri seçimi, sayısı, puntosu, serifli, serifsiz, bold ya da italik olması, büyük/küçük harf (majüskül/minüskül) olması, bloklama biçimi, harf ve zemin rengi, zemin dokusu, satır uzunluğu ve boşluklar, tipografik düzenlemenin temel sorunlarıdır.
Sözcükler, yazıldığı harf karakterine göre anlam kazanırlar, etkili veya etkisiz görünürler. Algılamanın kolay ya da zor olması, kavramların somutlaştığı bu harf gruplarının yapısına bağlıdır. Her yazı karakterinin bir kimliği vardır. Bu kimlik mesajın iyi anlaşılmasını sağladığı gibi, yanlış yorumlara da neden olabilir. Narin, kaba, kadınsı, erkeksi, çağdaş, klasik, resmi, gayriresmi, laubali veya oryantal yazı karakterleri vardır. Örneğin Times’ın, İngiliz asaletini, ağırbaşlılığını yansıttığı söylenebilir.

Yazı karakterinin çeşitliliği, gereksinmeye göre olmalıdır. Eger sayfa büyük, metin uzun ve farklı vurgular gerekiyorsa yazıda çeşitliliğin olması, zenginlik ve renklilik getirir. Çok fazla yazı karakteri daima risktir. Her karakter farklı mesajlar ileteceğinden okuyucunun kafasını karıştırabilir. Script fontlar, el yazısı görünümüyle samimi ve sempatiktirler. Fakat büyük harf (majüskül) yazılmış Kaligrafik ve Gothic yazılar zor okunurlar. Dekoratif yazılar ise, çok süslü yapılarıyla oldukça okunaksızdırlar. Geneva, Helvetika, Arial ve Times gibi ekran fontları daha okunaklıdır.




Kaligrafik ve Gothic fontların büyük harfleriyle yazılan sözcük zor okunur.

Ekrana yönelik tasarımlarda farklı font ailelerinden gelen (serifli, serifsiz, vs) ikiden fazla harf karakterinin kullanılması sakıncalıdır. Aksi takdirde, algılamada güçlükler meydana gelebilir. Aynı harf karakterinin kalın, ince, italik gibi varyasyonlarını kullanarak istenilen çeşitlilik sağlanabilir.” (Burger:1993)

Yazıların puntosu çok büyük olursa her bakışta algılanacak sözcük sayısı azalır. Çok küçük olursa da harfler seçilemez. 30-35 cm.lik bir okuma uzaklığı için ortalama yazı boyutu 9-11 puntoya denk gelecek büyüklüktür.

Serifli fontların takibi oldukça kolaydır. Okuyucu, serifli harflere daha alışıktır fakat, harf ve sözcük boşlukları düzgün olduğu sürece serifsiz bir yazı, serifli kadar okunaklıdır. Hatta webde; özellikle koyu zeminlerde serifsiz yazının okunurluğu daha da fazladır.


Webde özellikle koyu zeminlerde serifsiz karakterler tercih edilmektedir. Bir yazı karakterinin bold ya da extra bold türü, normal (roman) türüne göre daha az çekici ve daha az güzeldir. Normal kalınlıktaki harfin zarif uçları, bold yapıda törpülenmiş gibi durmaktadır. Bir sözcük vurgulanmak isteniyorsa karakteri bold yapmak yerine, puntosunu ve rengini değiştirmek tercih edilmelidir.



Normal ya da light karakterler daha zariftir.



Yazının yapısı, vurguyu belirler.

İtalik fontlar, tekdüzedir, gösterişsizdir, değişik yapısıyla anlatımı güçlendirir, daha samimi bir iletişim kurar. Fakat deforme olmaya çok uygundur. Uzun metinlerin italik yazılması, yazıyı zayıf gösterir, harflerin birbirinden ayrılması zordur. Okunurluk sorunu göz önünde tutularak olabildiğince az kullanılmalıdır.

Uzun metinlerin bold yazılması ya da tümünün büyük harflerden oluşması da görünüşü sevimsiz kılar. Sözcükler, kaba bir dikdörtgen biçimde gözükürler. Küçük harfler, kuyrukları ve bacaklarıyla büyük harflerden daha ayrımlı yapı gösterirler ki bu da onları daha okunur yapar. Büyük harfler, daha çok yer kapladığından, aynı alanda gözün daha fazla tarama yapmasına neden olurlar.

Yazının sola blok olması, harf aralarının daha düzgün olmasını, daha az kesme işaretinin yer almasını sağlar. Beyaz nehirlerin oluşmasını önler. Özellikle dar sütunlarda idealdir. Sağa ya da ortadan blok yazılarda takip sorunu yaşanabilir.

Renk; tanımlayıcılığı, ayırt ediciliği, yön göstericiliği ve vurgulayıcılığı ile web sayfalarının en önemli öğelerinden biridir. Okuyucuyu etkiler, ilgiyi diri tutar. Siyah-beyaza göre %40 daha fazla dikkat çeker. Bilgi, renk sayesinde daha etkili sunulabilir. Örneğin başlığı metinden ayırmak, bir mesaja dikkat çekmek, bilgi gruplarını birbirinden ayırmak, akışı sağlamak gibi pek çok işlev renkle yerine getirilebilir.

Koyu zemindeki açık renk yazı, kontrastlık yaratır.

Koyu renkli zeminler üzerinde açık renkli yazılar tercih edilmelidir. Daha ışıklı olması nedeniyle koyu zemin üzerindeki yazılar, özellikle de serifsizler daha iyi görünürler. Okunurluk açısından harf ve zemin arasında en az %70 ton farkının gerekli olduğu da unutulmalıdır. Zemin 100 değer ise harf 30 değerden fazla olmamalıdır. Tersi için de aynı şey geçerlidir.
Şekil, ton ve renk uyumunda ve bunların konumlarında farklılıklar yapmak, sayfaya enerji verir. Örneğin yatay pozisyon yerine belirli bir eğimdeki yerleştirmeler görsel kontrastlıklar yaratır. Kontrastlık, tasarımın temel prensiplerinden biridir. Bir sözcüğün ya da deyimin yüksek ya da alçak sesli çıkmasını sağlar. Layoutta (düzenlemede) vurgu için ögeler arası güçlü kontrastlıklar gerekir. Boyutta, biçimde, konumda, ağırlık ve renkte resmin mi yoksa yazının mı dominant (güçlü) olacağı önceden belirlenmelidir. Herşeyde vurguyu aynı yapmak, monoton bir sonuç yaratır.
Karışık doku ve biçimlerin oldugu bir zeminde yazının okunurluğu azdır. Açık, konturlu ya da gölgeli bir yazı böyle durumlarda etkiyi artırır. Koyu zeminde açık, açık zeminde koyu yazı; kontrastlık yaratması nedeniyle daha kolay algılanır.

Yazının fazla daraltılmış (condensed) olması, harflerin birleşmesine, iç boşluklarının zayıflamasına neden olur. Fazla genişletilmesi (expanded) ise her bakışta okunan sözcük sayısını düşürecek, okuma süreci uzayacaktır.

Web sayfalarındaki en önemli sorunlardan biri yazı satırlarının uzunluğudur. Basılı yayınlarda oldugu gibi satır arası ayarlama yapılamaz. Fakat satır uzunluğu istenildiği gibi düzenlenebilir. Satır uzunluğu, tek sütünlu metin gruplarında 8-12 sözcüğü, birden fazla sütunlu metinlerde 6-7 sözcüğü geçmemelidir. Satırlar çok kısa ise göz hareketi sıkça kesilir; çok uzun olunca da, gözün alt satır başına geçmesi, dogru tarama yapması zorlaşır, satır atlar ya da aynı satırı tekrar okur. 70 harf ve boşluktan uzun bir satır, okumadaki sürekliliği engeller. Rahat okuma için ise bir satırdaki harf ve boşluk sayısı 40 civarında olmalıdır. Bu da ortalama 6 sözcüğe karşılıktır. Satırlar arasındaki beyaz boşluk, sözcükler arasındaki boşluktan fazla olmalıdır. Satırlar arası boşluğun aşırı olması metnin leke etkisini, kontrastlığını azaltır, daha yumuşak görünümlü yapar.

Web sayfasında yazı ve görüntüyü gösteren boşluktur. Fazla boşluk, dinlendirir, rahat algılama sağlar. Az boşluk ise karışıklık ve karmaşa yaratır, algılamayı güçleştirir. Yazı alanına çok yaklaşmış görüntü ögeleri, hem yazının hem kendinin algılanmasını zorlaştırır. Okuyucunun dikkatini dağıtır. Yazı ile görüntü arasında en az 4 mm. boşluk olması gerekir. Yazı ve resim alanları ile kenar boşlukları önceden saptanmalıdır. Resimlerin, metni ikiye bölmesi zorunluysa, tümceyi degil, paragrafı bölmesi tercih edilmelidir.

Basiti karmaşık hale sokmak hiç de zor degildir. Bunların çok sayıda örneğini görmek mümkündür. Önemli olan karmaşığı basitleştirmektir. Yalın, anlaşılır bir tasarımın geleceğe kalma şansı daha yüksektir. Her şeyde olduğu gibi bu konuda da araştırma ve deneme yapmak bir zorunluluktur. Yaratıcılığın sonu yoktur. Daha iyiyi ve güzeli bulmak en büyük hedefimiz olmalıdır. Öyle değil mi?


Öncelikle şunları belirtmek gerekir ki bugun tipografi, grafik sanatlar içinde yoğunluğu olan uygulamalı bir sanat dalı, matbaacılık ve matbaacılığın dizgi dalı ile doğrudan ilişkili teknik bir konu ve tüm insanların daima karşı karşıya olduğu görsel bir olgudur.
Tipografi ülkemiz eğitiminde ilk kez 1962 yılında kurulmuş olan Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nun grafik bölümünde ayrı bir ders olarak programa alınmış ve 1970 - 1980 yılları arasında benzer eğitim veren yeni veya eski kurumların programlarına da girmeye başlamıştır.
Tipografi kelimesinin kökeni, ingilizce “typography”, almanca “typograpfie” ve fransızca “typographie” olarak çok benzer şekilde yazılan ve söylenen bu kelime dlimize benzer olarak girmiştir. Yunanca “typos” ve “graphein” olmak üzere iki kelimenin birleşmesinden oluşur. “Typos” form (şekil) anlamındadır ve bunun karşılığı Latincede “typus”, almancada “typ”, ingilizcede “type” dir ve bunlar sözlüklerde “tip, iz, damga, örnek, cins, model, benzeri olmayan şey olarak açıklanır..

Tipografinin günümüzdeki tanımı ve kapsamı, daha kapsamlı sözlük ve ansiklopedilerdeki tanımları “yazı karakterlerinin seçimi, bir amaç için bunların düzenlenmesi ve sayfadaki duruşlarının belirlenmesi” gibi uygulamalı bir sanat dalı olduğu şeklinde açıklamalar yer alır. Tipografi (Yunanca), 17.yy’dan bu yana geniş anlamda kitap baskı sanatı, bugun ise bir eserin daha çok sanatsal biçimlendirilmesidir. Buna harf karakterlerinin ve boyutlarının seçimi, dizgi alanlarının belirlenmesi ve bunların sayfadaki duruşu da dahildir.
Tasarım olarak tipografi, Gutenberg ve onun çağdaşları baskıda kullanacakları harfler için tipo baskı tekniğine uygun ve iyi tanıdıkları el yazımı karakterleri model aldılar, kalıplarını hazırladılar, döktüler, dizgi ve baskıyı da kendileri yaptılar.
Matbaacı yazı karakterlerini ve boyutunu, dizgi genişliğini ve bunların sayfadaki yerini belirlemek gibi zihinsel faliyeleri de yürütmek durumuna girdi.
1900′lü yıllara geldiğinde sanayileşmeye paralel olarak rekabet gereksiniminin artması reklamcılığı gündeme getirmiştir. O günlerin en etkin duyuru araçları ise gazeteler, afişler, kataloklar, ambalajlar gibi basılı ürünlerdi. Ancak reklam amaçlı tasarımların öncelikle dikkat çekicilik, akılda kalıcılık, mesajın hızlı iletmesi gibi nitelikleri olması gerekir ve bu da iyi grafik eğitimi almış kişilerce sağlanabilir. Bu gereksinime paralel olarak da özellikle uygulamalı sanatlar konusunda eğitim veren okullar açılmış ve mimari, seramik, tekstil, iç mimari dallarındaki tasarım bölümlerinin yanında grafik bölümleride programlarda yer almıştır.
Yazı ve alfabenin tanımı, sözlüklerdeki tanımlarda yazı: “1. döşünceleri belli işaretlerle yazmak işi. 2. Düşünceyi tesbite yarayan işaretler düzeni, alfabe, Türk yazısı, arap yazısıgibi” Burada alfabe olarak ikinci bir terim ortaya çıkar. Yine sözlüklerde alfabe: “Bir dilin seslerini gösteren, belirli bir sıraya göre dizilmiş harflerin bütününe verilen ad” olarak tanımlanır.
Başka bir değişle yazı bir işaret sistemidir, alfabe ise dile bağlıdır ve işaretlerin sese dönüşmebilmesi olgusudur.
Yazı formları tipografinin ana elmanlarıdır. Ancak hangi yazılar? El yazısı tamamen kişiseldir ve bir kişinin yazısı diğerine benzemez. Sanatsal nitekilkli yazılar ise kaligrafi veya hat sanatı olarak anılır ve bunlarda amaç tek olan özgün bir eser üretmektir. Bugün tipografik tasarımların ana elamanları olan yazılar “Baskı Yazıları” olarak anılır..

Alıntıdır.
 

tarzan45

🌟Usta Tasarımcı🌟
Katılım
11 Eki 2007
Mesajlar
370
Tepkime puanı
14
Çok güzel bilgiler. Teşekkür ederim...
 

özgüll

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
6 Eki 2008
Mesajlar
3,704
Tepkime puanı
168
Ekslibris ve Tipografi

Yazı, iletişimin temel öğelerinden biridir; ilkel toplumlarda kullanılan sembol ve işaretlerin zamanla geçirdiği değişimlerden sonra oluşmuş son biçimleridir. Bu biçimler, taşıdıkları güçlü anlamları sayesinde bir duyguyu, bir fikri ve bir yaşamı anlatabilirler. Kimi zaman bir sözcük milyonlarca resme, kimi zaman da bir resim milyonlarca sözcüğe karşılık kullanılabilir. Resim, izleyene yaşattığı duygu yoğunluğu ile iz bırakırken; yazı, hem taşıdığı anlam, hem de sunuş biçimiyle etkili olmaktadır. İnsan yaşamında harflerin ve yazıların önemli bir yeri vardır. Matbaanın icadıyla başlayan süreç, bilgisayarın olanaklarıyla üst düzeye çıkmış; günümüzde yazının gelişimi sayesinde tipografide seçenekler oldukça artmıştır.

Tipografi, yazının bir sistem içinde boyutlandırılması, düzenlenmesi, basılı hale getirilmesi sürecini kapsar. Doğru ve kolay iletişim tipografinin olanaklarına bağlıdır. Tipografide çok sayıda kural ve onları uygulamak için çeşitli yollar vardır. Yazıyı oluşturan karakterin seçimi, harflerin iç ve dış boşlukları, birbirlerine oranı, zemin ve değer ilişkileri algılamadaki önemli etkenlerdir.

Ekslibris içinde yazıyı iki farklı konumda görmekteyiz. Ya resmin içinde resimle birlikte yer almakta, ya da sadece tipografik ve kaligrafik öğelerin bir görsel biçime dönüşmesiyle ekslibris meydana gelmektedir. Resmin içinde de olsa, yalnız başına da kullanılsa yazı ögesinin dengeli bir birliktelik göstermesi gerekmektedir. Görsel şölenin bir parçası olan bu sözcükler (Ekslibris ve adına ekslibris yapılan kişinin adı soyadı) resimden ayrı düşünülemez. Resmin içindeki yerinin, yönünün ve büyüklüğünün iyi belirlenmesi gerekir. Harflerin büyüklüklerinin çok faklı olması, sözcüklerin farklı karakterlerle yazılması bütünlüğü bozar. Kullanılan yazının yapısıyla ve rengiyle resmin önüne geçmesi ya da okunamayacak kadar küçük olması ekslibrisin etkisini zayıflatır. Ekslibris içindeki yazılar, resmin uygun yerine yerleştirilmezse denge bozulur. Yazı resim uyumsuzluğu ekslibrisin genel bütünlüğünü, kompozisyonunu olumsuz yönde etkiler. Yazının yanlış uygulanması, harflerin kapalı ve açık alanlarındaki dengenin kaybolması ekslibrisi daha karmaşık hale getirir. Bu nedenledir ki bold (kalın) karakterler, light (ince) karakterlere göre daha zor okunmaktadır. Yazıda okumayı kolaylaştıran en önemli etkenlerden birisi harflerin iç boşlukları ile harfler arası boşlukların dengeli olmasıdır. İçi kapanmış bir “a” ya da “ü” harfinin okunması zordur. Yazı ile resim mutlaka uyum içinde olması gerekir.

Yapılan kişinin bir tür arması, mülkiyet işareti olması nedeniyle ekslibrisler, sadece tipografik veya kaligrafik düzenlemelerle de yapılmaktadır. İsimlerin özgün şekilde yazılması veya baş harflerin düzenlenmesi ile oluşan bu göstergeler adeta bir logoyu çağrıştırmaktadır. Böyle olunca da kişiye özgü bir kimlik yaratma kaygısı öne çıkmaktadır. Bunun da olmazsa olmaz koşulu ekslibrisin özgün bir düzenleme olmasıdır. Bu durumda artık görüntü yoktur. Harfler bir tür görüntüdür; onların gücü, ağırlıkları, ritmi, boyutları arasındaki denge, renk ve dokusu ekslibrisi oluşturacaktır. İster bilgisayarın olanaklarından yararlanarak, ister kaligrafinin çizgi zenginliğini kullanarak yapılsın her ekslibris, harflerin görsel bir biçime dönüşmesiyle diğerlerinden ayrılacaktır. Tıpkı resimde olduğu gibi tipografik ya da kaligrafik ekslibrislerde de bir uslup yaratmak, sanatçısının, tasarımcısının yaratıcı çabasına, araştırmalarına bağlıdır. Harfleri oluşturan siyah alanlarla boşlukların dengesi, birbiriyle uyumu, hem algılamayı kolaylaştıracak hem de görselliği artıracaktır.

Günümüzde ekslibris, mülkiyet işareti olarak işlevini yerine getirmenin yanında sanatçıların ve tasarımcıların kendilerini, duygu ve düşüncelerini anlatmalarına fırsat veren bir sanat dalı haline gelmiştir. Estetik kaygılar taşıyarak yapılan ekslibrisler geleceğe kalacaktır. Ekslibris sanatçısının estetik beğenisinin artması uzun araştırmalara, yapılanları iyi analiz etmeye ve elbette çok çalışmaya bağlıdır.

ALINTIDIR.
 

child_play

♾️Grafik Gurusu♾️
Katılım
19 Mar 2009
Mesajlar
1,452
Tepkime puanı
73
Teşekkürler Özgül. :angel: Böyle bir konu açtığın ve bizleri bu bilgilerden yoksun bırakmadığın için sağol. Paylaşım dolu yüreğine sağlık.
 

artdevil

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
3 Nis 2009
Mesajlar
2,519
Tepkime puanı
76
Yaş
41
teşekkürler çok güzel ve yararlı bir paylaşım olmuş gerçekten
ellerine emeğine sağlık
 

özgüll

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
6 Eki 2008
Mesajlar
3,704
Tepkime puanı
168

eczane

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
19 May 2011
Mesajlar
26
Tepkime puanı
0
tipografiyi bi edebiyatçı yapar ama sanatçı kadar yapamaz değil mi, grafiker okumasını sever ama edebiyatçı kadar okuyamaz değil mi :| sen anladın gerisini hocam ;) hayırlı okumalar arkadaşlar..
 

vulturemess

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
17 Şub 2009
Mesajlar
200
Tepkime puanı
1
Web sitesi
www.gurkanweb.com
Bilgiler için çok teşekkür ederim, normalde böyle uzun yazıları okumam daha doğrusu üşenirim. Ama anlatımın akıcılığı, bilgilerin gerekliliği okumamı sağladı. Çok yararlı ve bilinmesi gereken bilgiler. Eline koluna sağlık .
 

twist

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
5 Ocak 2012
Mesajlar
173
Tepkime puanı
7
uzun süre önce aktardığınız raflarda tozlanmaması gereken bilgiler bunlar...yararlı bilgilerin paylaşımı için teşekkürler...
 
Son düzenleme:

özgüll

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
6 Eki 2008
Mesajlar
3,704
Tepkime puanı
168
tipografiyi bi edebiyatçı yapar ama sanatçı kadar yapamaz değil mi, grafiker okumasını sever ama edebiyatçı kadar okuyamaz değil mi :| sen anladın gerisini hocam ;) hayırlı okumalar arkadaşlar..
"Made by eczane" yazalım da lafınızın altına, kimse kullanmaya teşebbüs etmesin.:smile:

Ben anladım sizi "hocam", teşekkür ettim size.:) Okuma alışkanlığınızı tez vakitte kazanmanız dileğiyle.:)
Bilgiler için çok teşekkür ederim, normalde böyle uzun yazıları okumam daha doğrusu üşenirim. Ama anlatımın akıcılığı, bilgilerin gerekliliği okumamı sağladı. Çok yararlı ve bilinmesi gereken bilgiler. Eline koluna sağlık .

uzun süre önce aktardığınız raflarda tozlanmaması gereken bilgiler bunlar...yararlı bilgilerin paylaşımı için teşekkürler...
Teşekkürler arkadaşlar, yıllar olmuş bunları aktaralı. Bilgileri tazelemekte fayda var...

Sevgiyle...
 

cannac90

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
20 Şub 2012
Mesajlar
5
Tepkime puanı
0
Çok yararlı bilgiler teşekkür ederiz emeğinize sağlık
 
Üst