- Katılım
- 14 Ağu 2007
- Mesajlar
- 3,962
- Tepkime puanı
- 175
- Yaş
- 41
Diyafram açıklığı sabit olan kompakt makineler hariç tüm makinelerde diyafram ayarı
bulunur. Diyafram ayarını eski model makinelerde el pozometresi veya objektif üzerindeki
halkayı çevrilerek yapmalısınız. Oto focus (otomatik netleme) özelliği olmayan bu
makinelerde sayıların karşısında bir ok ya da çizgi bulunur. İstenilen sayı bu çizginin
karşısına getirilerek diyafram ayarı yapılır. Elektronik modellerde ise genellikle makinenin
sağ üst bölümündeki çekim seçenekleri çarkından diyafram konumu (AV ya da
seçildikten sonra, sağ taraftaki değer ayarlama ibresi çevrilir. Günümüzde üretilen yeni
modellerde üç ayrı yolla diyafram ayarlanabilir. Bunlar: Çeşitli simgelerle gösterilen
otomatik yaratıcı modlar ile program (P) modu, diyafram öncelikli mod (AV veya A) ve
manuel mod (M) tur. Tercihinize göre bu ayarı, isterseniz makinenizi program veya otomatik
moda ayarlayarak isterseniz de diyafram tuşuna basılı tutarak değiştirme kadranı
belirlediğiniz değere kadar çevirip manuel olarak yapabilirsiniz. Madem ki makine otomatik
olarak ayar yapıyor. O hâlde neden manuel ayar yapayım diye düşünebilirsiniz. Eğer bu ayar
türleri gerekmeseydi makine üzerinde de bulunmazdı. Bu durumun sebeplerini sabırla
ilerlediğinizde ilgili bölümlerde anlayacaksınız.
Diyafram Ayarını Gerektiren Durumlar ve Alınacak Önlemler
Yeni tip makinelerde gelişmiş pozometreler bulunmasına rağmen, makinedeki
pozometre doğadaki tüm tonları yüzde 18 gri tonda varsaydığından bazı durumlarda
yanılarak hatalı pozlandırma yapar.
Hataları önleyebilmek için kullanıcıların mutlaka makinelerini yönlendirmeleri
gerekmektedir. Program dışında ayar yapmayı gerektiren durumlar: Konunun parlak ışık
kaynağının önünde kaldığı ters ışık durumunda çok açık ve çok koyu bir arka plan önünde
bulunduğunda, geniş ya da dar net alan derinliği yapmak gerektiğinde, makinenin verdiği
diyafram değerine müdahale etmek gerekir.
Fotoğraf makinesi beyaz bir duvara doğrultulur, önerilen poz değerleri ile çekim
yapılırsa sonuçta gri renkli bir duvar karşımıza çıkacaktır. Benzer şekilde koyu renkli bir
konu makinenin verdiği değerlere uyularak fotoğraflanırsa yine gri sonuçlar elde edilecektir.
Bu sebeple poz değerleri değerlendirilirken konunun eşit ölçeri yanıltacak olan bölümleri
dikkate alınmalıdır. Böylesi bir durumun üstesinden gelebilmek için hem orta tonlu hem de
fotoğrafı çekilecek ana konu kadar ışık alan bir cisimden ışık okuması yapılması gerekir ki
kaldırım taşları bu iş için idealdir. İlgili değişken değerleri bu orta tonlu cisimden yapılan
okumaya göre ayar edildikten sonra istenilen kompozisyon oluşturulur ve çekim yapılır.
Dolayısıyla fotoğrafçının çalıştığı konunun az veya fazla ışık yansıtıyor olması durumunu
dikkate alarak gerekli düzeltmeleri yapması gerekmektedir.
Ortalamaya uymayan konularda el pozometresi ile düşen ışık miktarını ölçmek veya
poz taramasına gitmek doğru sonuca ulaşmak için yararlıdır; poz taraması ile aynı konunun
değişik pozlandırmalarla fotoğraflanması anlaşılır. Amaca en uygun fotoğrafın aralarından
seçilmesi gereklidir. Çekim için kullanılan filmin dia olması hâlinde yarım duraklık aralarla
pozlama hatalarına karşı daha toleranslı olunması baskı filmleri ile bir duraklık aralarla poz
taraması yapılması uygun olacaktır.
Poz taraması yapmak için çoğu makinede bulunan tarama fonksiyonu kullanılabilir.
Eski SLR fotoğraf makinelerinde bir çark etrafına dizilmiş bulunan tarama aralıklarına yeni
tip ekranlı makinelerde elektronik düzenekle kumanda edilebilmekte ve poz değerleri 1/2
veya 1/3 durak aralıklarla arttırılıp azaltılabilmektedir. Taramanın, değişik modellere bağlı
olarak +/-2 ile +/-5 durak arasında gerçekleştirebilmesi, hatta tarama aralığı belirlendikten
sonra motorla seri çekimler yapılabilmesi mümkündür. Eğer kullanılan makinede anlatılan
otomatik tarama sistemi bulunmuyorsa her seferinde tarama yapılmak istenilen aralıkta
değişik değerler makine ve objektife ayrı ayrı bağlanabilir.
Diyafram öncelikli mod (Av) diyafram açıklığını kontrol etmek için en iyi yoldur.
Diyafram açıklığı değerini siz seçtiğinizde, makine doğru bir pozlama elde etmek için
gereken enstantane ayarını otomatik olarak yapar.
Örneğin diyafram-öncelikli pozlandırma programındayken objektifi f/5,6ya
ayarladığınızı ve fotoğraf makinesinin de doğru pozlandırma için 1/125 sn. seçtiğinizi
varsayın. Diyafram ve obtüratör arasındaki ters orantılı ilişkiden ötürü, gerçekte 1/500 sn'lik
bir enstantane istiyorsanız diyaframı f:2.8'e ayarlamanız gerekmektedir. Makinenin verdiği
diyafram değerine müdahale ederken deneyiminizden ve aşağıdaki çizelgeden
yararlanabilirsiniz.
Aşağıdaki tabloda yer alan değerleri cepheden ışık alan objeler için güneş doğduktan
sonraki 3 saat ve batmadan önceki 3 saat içinde kullanabilirsiniz.
ÖNERİ: Fotoğraf çekimine yeni başladığınız için diyafram değeri olarak öncelikle
f/8 değerini seçmeniz yararlı olacaktır. Bu değer başlangıç değeridir ve gözün yorulmadan
görebildiği görüntüleri makine net olarak kaydeder. Buradan yola çıkarak ışığın fazla olması
veya yetersiz olması durumunda hangi değerleri kullanmanız gerektiğini göreceksiniz.
Yukarıda yer alan standart değerlerden; ışığın az olması durumunda f/8 in altındaki
değerleri, ışığın fazla olması durumunda ise f/8 in üstündeki değerleri kullanmanız gerekir.
Diyafram sadece pozlanma süresini değil, netlik derinliğini de etkiler. Bir objektifin
elle ya da otomatik olarak odaklandığı noktanın hem önünde ve hem arkasında oldukça
keskin netliğe sahip bir bölge bulunur. Bu bölgeye netlik derinliği denir. Net alan
derinliğinde diyafram açıklığı daraldıkça netlik derinliği artar. Net alan derinliği çerçeve
içindeki her şeyin net olmasını ya da olmamasını sağlar. Diyafram açıldıkça (f sayıları
küçüldükçe) netlik derinliği azalır.
Fotoğraf çekerken, diyafram seçimi (ve dolayısıyla netlik derinliği seçimi) size
vurgulayacağınız yeri seçme şansı veren diyafram ayarı için bir örnek verelim: Konunuzun
hareketsiz, durağan veya yavaş hareketli bir portre çekimi olduğunu, dikkati dağıtan bir arka
planın önünde durduğunu düşünelim. Netleme ayarının tam olarak konunuzun gözüne göre
yapar ve geniş bir diyafram kullanırsanız (belki f:2.8), arka planı hafifletip, dikkati
dağıtmasını önleyebilirsiniz.
Alıntıdır..bulunur. Diyafram ayarını eski model makinelerde el pozometresi veya objektif üzerindeki
halkayı çevrilerek yapmalısınız. Oto focus (otomatik netleme) özelliği olmayan bu
makinelerde sayıların karşısında bir ok ya da çizgi bulunur. İstenilen sayı bu çizginin
karşısına getirilerek diyafram ayarı yapılır. Elektronik modellerde ise genellikle makinenin
sağ üst bölümündeki çekim seçenekleri çarkından diyafram konumu (AV ya da
seçildikten sonra, sağ taraftaki değer ayarlama ibresi çevrilir. Günümüzde üretilen yeni
modellerde üç ayrı yolla diyafram ayarlanabilir. Bunlar: Çeşitli simgelerle gösterilen
otomatik yaratıcı modlar ile program (P) modu, diyafram öncelikli mod (AV veya A) ve
manuel mod (M) tur. Tercihinize göre bu ayarı, isterseniz makinenizi program veya otomatik
moda ayarlayarak isterseniz de diyafram tuşuna basılı tutarak değiştirme kadranı
belirlediğiniz değere kadar çevirip manuel olarak yapabilirsiniz. Madem ki makine otomatik
olarak ayar yapıyor. O hâlde neden manuel ayar yapayım diye düşünebilirsiniz. Eğer bu ayar
türleri gerekmeseydi makine üzerinde de bulunmazdı. Bu durumun sebeplerini sabırla
ilerlediğinizde ilgili bölümlerde anlayacaksınız.
Diyafram Ayarını Gerektiren Durumlar ve Alınacak Önlemler
Yeni tip makinelerde gelişmiş pozometreler bulunmasına rağmen, makinedeki
pozometre doğadaki tüm tonları yüzde 18 gri tonda varsaydığından bazı durumlarda
yanılarak hatalı pozlandırma yapar.
Hataları önleyebilmek için kullanıcıların mutlaka makinelerini yönlendirmeleri
gerekmektedir. Program dışında ayar yapmayı gerektiren durumlar: Konunun parlak ışık
kaynağının önünde kaldığı ters ışık durumunda çok açık ve çok koyu bir arka plan önünde
bulunduğunda, geniş ya da dar net alan derinliği yapmak gerektiğinde, makinenin verdiği
diyafram değerine müdahale etmek gerekir.
Fotoğraf makinesi beyaz bir duvara doğrultulur, önerilen poz değerleri ile çekim
yapılırsa sonuçta gri renkli bir duvar karşımıza çıkacaktır. Benzer şekilde koyu renkli bir
konu makinenin verdiği değerlere uyularak fotoğraflanırsa yine gri sonuçlar elde edilecektir.
Bu sebeple poz değerleri değerlendirilirken konunun eşit ölçeri yanıltacak olan bölümleri
dikkate alınmalıdır. Böylesi bir durumun üstesinden gelebilmek için hem orta tonlu hem de
fotoğrafı çekilecek ana konu kadar ışık alan bir cisimden ışık okuması yapılması gerekir ki
kaldırım taşları bu iş için idealdir. İlgili değişken değerleri bu orta tonlu cisimden yapılan
okumaya göre ayar edildikten sonra istenilen kompozisyon oluşturulur ve çekim yapılır.
Dolayısıyla fotoğrafçının çalıştığı konunun az veya fazla ışık yansıtıyor olması durumunu
dikkate alarak gerekli düzeltmeleri yapması gerekmektedir.
Ortalamaya uymayan konularda el pozometresi ile düşen ışık miktarını ölçmek veya
poz taramasına gitmek doğru sonuca ulaşmak için yararlıdır; poz taraması ile aynı konunun
değişik pozlandırmalarla fotoğraflanması anlaşılır. Amaca en uygun fotoğrafın aralarından
seçilmesi gereklidir. Çekim için kullanılan filmin dia olması hâlinde yarım duraklık aralarla
pozlama hatalarına karşı daha toleranslı olunması baskı filmleri ile bir duraklık aralarla poz
taraması yapılması uygun olacaktır.
Poz taraması yapmak için çoğu makinede bulunan tarama fonksiyonu kullanılabilir.
Eski SLR fotoğraf makinelerinde bir çark etrafına dizilmiş bulunan tarama aralıklarına yeni
tip ekranlı makinelerde elektronik düzenekle kumanda edilebilmekte ve poz değerleri 1/2
veya 1/3 durak aralıklarla arttırılıp azaltılabilmektedir. Taramanın, değişik modellere bağlı
olarak +/-2 ile +/-5 durak arasında gerçekleştirebilmesi, hatta tarama aralığı belirlendikten
sonra motorla seri çekimler yapılabilmesi mümkündür. Eğer kullanılan makinede anlatılan
otomatik tarama sistemi bulunmuyorsa her seferinde tarama yapılmak istenilen aralıkta
değişik değerler makine ve objektife ayrı ayrı bağlanabilir.
Diyafram öncelikli mod (Av) diyafram açıklığını kontrol etmek için en iyi yoldur.
Diyafram açıklığı değerini siz seçtiğinizde, makine doğru bir pozlama elde etmek için
gereken enstantane ayarını otomatik olarak yapar.
Örneğin diyafram-öncelikli pozlandırma programındayken objektifi f/5,6ya
ayarladığınızı ve fotoğraf makinesinin de doğru pozlandırma için 1/125 sn. seçtiğinizi
varsayın. Diyafram ve obtüratör arasındaki ters orantılı ilişkiden ötürü, gerçekte 1/500 sn'lik
bir enstantane istiyorsanız diyaframı f:2.8'e ayarlamanız gerekmektedir. Makinenin verdiği
diyafram değerine müdahale ederken deneyiminizden ve aşağıdaki çizelgeden
yararlanabilirsiniz.
Aşağıdaki tabloda yer alan değerleri cepheden ışık alan objeler için güneş doğduktan
sonraki 3 saat ve batmadan önceki 3 saat içinde kullanabilirsiniz.
ÖNERİ: Fotoğraf çekimine yeni başladığınız için diyafram değeri olarak öncelikle
f/8 değerini seçmeniz yararlı olacaktır. Bu değer başlangıç değeridir ve gözün yorulmadan
görebildiği görüntüleri makine net olarak kaydeder. Buradan yola çıkarak ışığın fazla olması
veya yetersiz olması durumunda hangi değerleri kullanmanız gerektiğini göreceksiniz.
Yukarıda yer alan standart değerlerden; ışığın az olması durumunda f/8 in altındaki
değerleri, ışığın fazla olması durumunda ise f/8 in üstündeki değerleri kullanmanız gerekir.
Diyafram sadece pozlanma süresini değil, netlik derinliğini de etkiler. Bir objektifin
elle ya da otomatik olarak odaklandığı noktanın hem önünde ve hem arkasında oldukça
keskin netliğe sahip bir bölge bulunur. Bu bölgeye netlik derinliği denir. Net alan
derinliğinde diyafram açıklığı daraldıkça netlik derinliği artar. Net alan derinliği çerçeve
içindeki her şeyin net olmasını ya da olmamasını sağlar. Diyafram açıldıkça (f sayıları
küçüldükçe) netlik derinliği azalır.
Fotoğraf çekerken, diyafram seçimi (ve dolayısıyla netlik derinliği seçimi) size
vurgulayacağınız yeri seçme şansı veren diyafram ayarı için bir örnek verelim: Konunuzun
hareketsiz, durağan veya yavaş hareketli bir portre çekimi olduğunu, dikkati dağıtan bir arka
planın önünde durduğunu düşünelim. Netleme ayarının tam olarak konunuzun gözüne göre
yapar ve geniş bir diyafram kullanırsanız (belki f:2.8), arka planı hafifletip, dikkati
dağıtmasını önleyebilirsiniz.
