Freehand - Montaj - Renk ayrım Montaj ve renk ayrımının, tüm grafikerlerin temel düzeyde bilmesi gereken işler olduğunu düşünüyorum...
1. Basit (hayali) bir kartvizit hazırladım.. 5 renk yaptım ki ekstra renk içeren bir iş karşınıza çıktığında bunu da baskıya gönderebilirsiniz... Ölçü 85 mm x 50 mm...
2. İşin kaç renk olduğunu nasıl anlayacağız. Çalışmada kullanılan renklerin renk paletinde olması gerekir ve bu renklere çift tıkladığımızda mixer penceresinde o rengin açılımını görebiliriz, yani kaç ana renkten oluştuğunu görebiliriz... İşte koyu sarı bir renk var, çift tıklıyorum, mixerde Cyan Magenta ve Yellow'dan oluştuğunu görüyorum, dolayısıyla 3 renk cepte, kartvizitte kullanılan adres ve şahıs ismi de siyah (Black) oldu mu toplam 4 renk. Bir de Mor fikirler logosundaki mor renk Pantone 254, yani CMYK renk karışımından oluşturulamayacak EKSTRA bir renk. Yani işimiz 5 renk
3. İşin kenarlarındaki objeler kesime kadar gidiyor, demek ki işe TAŞMA vermemiz gerekiyor. Bu ne demek? Kartviziti taşma vermeden baskıya gönderirsek kartvizit bıçak (giyotin) ile kesilirken 85 x 50 mm ölçüsünü baz alacaktır.. Milimetrenin 1/10'u kadar sapma bile kartivizitin kenar kısmındaki renklerde beyazlıklar oluşturacaktır. Bu nedenle bu sapmaları hesaba katarak kenardaki renklere ve objelere minimum 1.5 mm olmak kaydıyla fazlalık veriyoruz. Ben burada 2 mm vereceğim... Kartvizitin grubunu bozup en dıştaki kareyi Clone ile çoğaltıyorum ve Inset Path ile -2 değeri vererek her kenarından 2 mm genişletmiş oluyorum... hepsi bu..
4. Sonradan oluşturduğumuz karenin çizgi kalınlığını None yapıp alta gönderiyorum (Send to Back). İlk kareye Past inside yapılmış objeler artık gereksiz, Cut contents ile çıkarıp siliyorum... Bıçak izi için geçici bir renk oluşturup rengin ismini Bıçak izi olarak değiştiriyorum, Bu renk baskıya gönderilirken silinmeli ve baskıda çıkmamalı, sadece kılavuz olsun diye başta kullanıyorum...
5. Biz bu montajı A4 (210 x 297 mm) ebadında bir kağıda basılacak şekilde yapacağız kartvizitten 210 tarafına yanyana 2 tane sığıyor... kartviziti taşmasıyla beraber grup yapıyoruz, şu anki ölçü 85 + 4 mm x 50 + 4 mm yani 89 x 54 mm, çünkü kartviziti taşma vermek için her kenarından 2 mm genişlettik, şimdi transform penceresini açıp yatay kısma 89 dikey kısma 0 ve copies kısmına 1 yazıyorum, kartvizitimi sayfanın sağına doğru 89 mm ve 1 kopya yaparak gönderdim...
6. Şimdi kartvizitleri aşağıya doğru çoğaltmam gerekecek, aynı işlemi bu kez yatay değerini 0 dikey değerini 54 mm ve kopya sayısını 4 yazarak çoğaltıyorum.. Şu anda montajımız 10'lu Yani sayfada 2 x 5 adet kartvizit var...
7. Şimdi kesim çizgilerini atacağız, yani kartvizitler basıldıktan sonra giyotinde ustanın kartvizitleri kesmek için hiza alacağı çizgiler... 0.2 mm kalınlığında düz bir çizgi çiziyorum ve rengini Renk paletinde her zaman bulunan Registration yapıyorum,
burası çok önemli Bu renk şu anlama geliyor, iş filme gönderildiğinde bu renge sahip obje çalışmada ne kadar ana renk varsa hepsinin filminde çıkar, yani bu işimizde
Registration şu anlama geliyor, bu çizgi CMYK ve P254 kalıbında görünecek...
8. Bu çizgiyi montajın en üst solunda bulunan kartvizitin bıçak çizgisi ile beraber seçerek aynı hizaya getiriyorum... Dikkat edin bıçak izi yer değiştirmesin, sadece kesim çizgisi hareket etmeli... Bunun için çizgiyi hizalayacağınız yerin biraz sağına alıp, soldan hizalayabilirsiniz, size göre soldaki obje hareket etmeyecektir...
9. Şimdi çizgiyi seçip sağa doğru 85 mm (kartvizit eni) 1 kopya çoğaltıyorum...
10. Şimdi de iki çizgiyi birden seçip bu sefer ara boşluğu da dahil ederek 89 mm sağa doğru 1 kopya çoğaltıyorum...
11. Bir çizgi seçip çoğaltarak 90 derece yatay çeviriyorum, bu sefer yine sol üstteki kartvizitin bıçak izinin sol üstüne hizalıyorum... Aynı şekilde dikey değerlerimizi girip kesim çizgilerini çoğaltıyorum... İlk önce -50 mm daha sonra iki çizgiyi seçip -54 mm değer vererek çoğaltıyorum...
12. Yaptığımız bu işlemleri montajın 4 kenarına da uyguluyoruz, işlemler sonucu montajımız alttaki şekildeki gibi olmalı...
13. Bazı baskılı işlerin kenarlarında hedef işareti gibi işaretlere rastladıysanız, şimdi ne işe yaradığını ve nasıl yapıldığını göreceksiniz... Bu tip şekillerin amacı baskı renklerini oturmaktır, ayrı ayrı basılan renklerin üstüste oturması için hiza alınan kılavuz çizgilerdir. Register işareti, kros, baskı krosu, artı kros gibi isimlerle anılır...
0.2 mm kalınlığında (daha ince de kullanılabilir) 1 yatay çizgi, 1 dikey çizgi ve bir daire çizip (1 nolu şekil) renklerini Registration yapıyoruz ve hepsini seçip align penceresinden ortalayarak hizalıyoruz, ve hepsini grup yapıyoruz, işte size baskı krosu... (2 nolu şekil)
14. Bu şekli kesimin dış tarafına, 4 köşesine ve montajın muhtelif yerlerine koyabilirsiniz... Fazla olmasının bir zararı yoktur... Hatta bazı büyük montajlarda montajın ortasında bıçak izleri arasında kalan boşluklara bile konulmaktadır....
15. İşimize bir isim verelim ve bu isim kalıpta çıksın ki filmci veya baskı ustası da işin durumunu takip edebilsin (registration renk ile)
16. Şimdi hangi filmin ne renk olduğu veya hangi kalıbın hangi renkle basılacağını belirtmemiz gereken aşamadayız... Mixer ile ayrı ayrı 3 ana renk yani 100C 100M ve 100Y oluşturup renk paletimize ekliyoruz, Siyah oluşturmaya gerek yok çünkü paletimizde mevcut, P254 de var, dikkat ederseniz CMY renkler paletimizde italik yazılmış, P25 ise dik yazılmış ve karşısında 3 renkli nokta var, italik yazılan renkler Process yani Trikromi yani CMYK renkler dahilinde, Düz yazılan renklerse Spot, Extra, Pantone renkleri ifade eder... Şimdi bu renklerin baş harflerini veya isterseniz ismini tamamen yazarak her yazıyı temsil ettiği renk ile boyuyoruz.. Şekildeki gibi... Bu şekilde C harfi Cyan kalıpta, M harfi Magenta kalıpta... şeklinde görünecek ve baskı ustası da bu kalıpları bu harflere bakarak baskı makinesine bağlayacak ve bu boyaları baskı haznesine koyacak...
17. İşte montajımız filme ve baskıya gönderilmeye hazır... Göndermeden önce bıçak izlerini seçip None yapmayı unutmayın...
Montaj ve renk ayrım aslında sayfalarca anlatılsa yetmeyecek kadar geniş bir alandır. Başlı başına bir meslek koludur. Ben burada temel nitelikte bilgiler vermeye ve çok fazla kafa karıştırmamaya, detaya girmemeye çalıştım. İşin temel mantığı anlattığım gibidir ama bu işle uğraşıyorsanız renk ayrım ve montaj konusunda öğrenilmesi gereken binlerce konu var... O da size kalmış
Kolay gelsin...