İşte griple ilgili efsaneler
Grip (influenza), her yıl toplumların yüzde 1’ini, başka bir deyişle milyonlarca insanı etkiliyor. Halkın yüzde 10’undan fazlasını etkilediğinde "salgın" deniyor. Tüm dünyada işe ve okula devamsızlığın en az yüzde 10’undan grip sorumlu tutuluyor. Türkiye’nin de içinde yer aldığı kuzey yarımkürede sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başı (özellikle aralık-mart arası) en sık görüldüğü zaman dilimi. Kışın hastalananlara sorarsanız hep aynı yanıtı alırsınız: "Gribim". Ancak grip çok kere başka enfeksiyonlarla karıştırılıyor.
İşte gripte doğru bilinen yanlışlar.
Grip basit bir üst solunum yolu enfeksiyonudur.
YANLIŞ Grip ani olarak başlayan, yüksek ateşle seyreden, aşırı halsizlik, bitkinlik, kuru öksürük, kas, eklem ve baş ağrısı ile kendini gösteren bir hastalık. Gribe yakalananlar en az 3-5 gün yatak istirahatiyle kendini toparlayabilir. Ayrıca vücudun bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle zatürree gibi ikincil hastalıkların da eklenmesiyle hastalık ağırlaşabilir.
Grip aşısı gribe yol açar.
YANLIŞ Grip aşıları aktif olmayan veya ölü grip virüslerinden üretiliyor. Gribe yol açmaları mümkün değil.
Grip aşısı yüzde 100 koruma sağlamadığından, aşı olmamak daha iyidir.
YANLIŞ Yapılan araştırmalar grip aşısının yüzde 89 etkili olduğunu gösteriyor. Aşı olduktan sonra grip hastalığına yakalanan bir hasta, hastalığı aşı olmamış bir hastadan çok daha hafif geçiriyor.
Grip aşıları işe yaramaz.
YANLIŞ Aşıların içerdiği virüs tipleri dünyada dolaşan virüslere benziyorsa grip aşısı çok etkili. Ama, insanlara grip aşısının işe yaramadığını düşündüren pek çok sebep var. Grip aşısı olmuş kişiler diğer virüslerin sebep olduğu solunum yolu enfeksiyonlarını geçirebilir ve bunu grip zannedebilir. Grip aşısı sadece grip virüsüyle oluşan solunum yolu enfeksiyonunu önler.
Bol C vitamini kullanırım ve gripten korunurum.
YANLIŞ C vitamini, gribi önlemez. Sistemi güçlendirir, hastalıklara karşı vücut direncini hafifçe artırabilir. Ama gribi kapmamızı ve hasta olmamızı kesinlikle engellemez. Hatta aşırı derecede C vitamini, özellikle çocuklar ve yaşlılarda ishale sebep olabilir. Bu da hastalığın ağırlaşmasına, iyileşmenin gecikmesine yol açabilir.
Sadece grip hastalığının belirtileri mevcutken etrafa bulaştırırım.
YANLIŞ Grip virüsünün bulaşması, hastalık belirtilerinin başlamasından 1-2 gün önce başlar ve hastalık başladıktan 3-7 gün sonrasına kadar devam eder.
Yüzlerce çeşit grip virüsü vardır. Oysa aşı sadece 3 virüse karşı hazırlanmıştır. Bu nedenle etkisizdir!
YANLIŞ Yüzlerce çeşit grip virüsü olduğu bilgisi doğru değil. Aslında A, B, C olmak üzere üç tip grip virüsü vardır. Ancak bu virüsler zaman zaman yapılarını değiştirebildikleri için alt tipleri oluşabilir. Grip virüslerinde görülebilen bu yapı değişiklikleri, Dünya Sağlık Örgütü tarafından dünyanın çeşitli bölgelerinde sürekli izlenir ve değişiklikler saptanarak salgın yapma olasılığı olan virüs tipleri belirlenir. Örgüt, belirlediği bu virüs tiplerini aşı üreticilerine bildirerek aşıların içerisinde zorunlu olarak bu tiplerin bulunmasını sağlar. Böylece aşıların içeriğinde salgın yapma olasılığı en yüksek virüsler bulunur ve korunma sağlanır.
Grip hastalığı esnasında antibiyotik kullanımı hastalığın süresini kısaltır ve daha çabuk ayağa kalkmayı sağlar!
YANLIŞ Grip hastalığına neden olan influenza virüsüne antibiyotikler etki etmez. Hastalık sırasında antibiyotik kullanımı, hastalığın süresini kısaltmaz.
Her yıl grip aşısı olmaya gerek yok!
YANLIŞ Grip virüsleri sürekli değişiyor. Buna bağlı olarak aşıların içeriği de değişiyor. Sonuç olarak her yıl aşılanmak gerekli.
SOĞUK ALGINLIĞINDAN FARKI YÜKSEK ATEŞ
Prof. Dr. Nezahat Gürler (Türk İnfeksiyon Vakfı Başkanı) Grip ani başlar. Ateş, üşüme ve titreme, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik ve iştahsızlık vardır. Grip ateşin en fazla yükseldiği hastalıklardan biri. 1-5 gün (ortalama 3 gün) 38-41 derece arasında seyreder. Griple soğuk algınlığı karıştırılabiliyor. Aralarındaki en önemli fark, ateş yüksekliği. Oysa çocuklar dışında, soğuk algınlığında ateş yüksekliği görülmez. Gribin en önemli komplikasyonu zatürree; soğuk algınlığının ise erişkinlerde sinüzit, çocuklarda orta kulak iltihabıdır.
C VİTAMİNİNİN ETKİNLİĞİ KANITLANMADI
Doç. Dr. Halit Özsüt (İstanbul Tıp Fakültesi Enfeksiyon hastalıkları Anabilim Dalı) C vitamini kaynağı olan meyvelerin bolca tüketilmesi vücudun direncini artırmak açısından önemli. Ancak ne geçirilmekte olan gripte, ne de gribi önlemede tablet şeklinde alınan yüksek doz C vitaminlerinin etkinliği kanıtlanmış değil. En iyi destek tedavisi dinlenmek. Mutlaka yatak istirahati yapılmalı. Bulunulan ortamın iyi havalandırılmasına dikkat edilmeli. Havanın kuruması engellenmeli, nemli olması sağlanmalı. Boğaz ağrısı için pastil, burun tıkanıklığı için tuzlu su veya okyanus suyu, ateş için parasetamol kullanılabilir.
