Tasarım ve Tipografi ilişkisi

Tasarım ve Tipografi

Tasarım oldukça geniş bir kavram ve bünyesinde çok fazla iş kolu barındırıyor. Manhem’in tasarıma dair içeriği de farklı bir alana ait: İletişim Tasarımı. İşinizin adı (Web Designer, Art Direktör, Grafiker vs.) ne olursa olsun iletişim tasarımı yapıyorsunuz demektir. İletişim tasarımının en ana unsuru ise Tipografi’dir diyebiliriz rahatlıkla. Daha öncede bir çok yerde söylediğim gibi: Hangi teknolojiyi kullanırsanız kullanın, ne kadar iyi tasarımlar yaparsanız yapın, mesajınızı karşı taraf algılamıyorsa bütün emekleriniz boşa gitmiş demektir. Mesajınızı en iyi iletmenin yolu tipografiyi doğru kullanmaktan geçer.

Tipografiyi Tasarım Teknikleri‘nin altına almayıp, ayrı bir kategori olarak değerlendirmemin bir nedeni de web sektöründe tipografiye neredeyse hiç dikkat edilmemesi. Bunun başlıca nedeni ise sektördeki bir çok tasarımcının grafik-tasarım kökenli olmaması. Zamanla Tipografi’ye dair birçok detaydan bahsedeceğiz ama önce konuya açıklayıcı bir giriş yapalım istiyorum.

Televizyondaki haber spikerlerini izlerken dikkat edin. Bir haberin sizi üzmesi, duygulandırması, heyecanlandırması veya sevindirmesini ne sağlıyor? O haberin sizdeki etkisini ne zaman anlıyorsunuz? Dikkat ederseniz daha görüntüleri görmeden, spiker haberi okurken sizde ilgili duygunun oluşmaya başlar. Spiker haberi sunarken, mimikleri ve ses tonu ile habere bir vurgu katar ve çeşitli duyguları yansıtır. İşte tasarımlarımızda mesajı ve etkisini karşı tarafa ileten de tipografidir. Tasarımınızda mesajınızı ve vurgulamak istediklerinizi harfler, ve onların doğru kullanımı ile anlatırsınız.

Tipografinin içinde bir çok öğe bulunur. Boşluklar (espas), negatif alanlar, bütünlük, karakterler, ölçüler, sözdizimi, okunaklık, dizgi ve mizanpaj bunlardan birkaçı. Ama bütün bu saydıklarım gözünüzü korkutmasın. Tipografinin özü çok basit bir temele dayanır: “Okunmak”. Okunabilir bir mesaj tipografinin merkezidir. Tasarımcı tipografi dilini ne kadar iyi bilir ve kullanırsa o kadar etkili tasarımlar meydana çıkartır. Bu tür tasarımlar kullanıcıyı etkilemenin yanı sıra mesajını da ileterek görevlerini yerine getirmiş olurlar.

Karmaşık ve tipografisi zayıf tasarımlara bakmak ilginç olabilir ama mesajı alamadıktan sonra bunun bir önemi yoktur. Tipografiye güzellik ve estetik kaygılarıyla sanki kozmetik nesnesiymiş gibi yaklaşmayın. İyi tipografi; bilgiyi en açık, en mantıklı, en anlaşılır ve en doğru biçimde sunmaktır. Güzellik ve estetik yan malzemeleriniz olmalı, ana öğeleriniz değil.

Bir yazı karakterinin seçimi içerikle eşdeğerde olmalı ve onu başarıyla yansıtmalıdır. Zayıf ve harf formundan uzak bir yazı karakteri içeriğin önemini anlamamamıza neden olur. Basitlik de tek başına yetmeyebilir. Eğer basitliği açık ve vurgulayıcı ifadelerle birleştirirseniz mesajınız daha kolay anlaşılır, ilginç ve akılda kalıcı olabilir. Seçtiğiniz yazı karakterleri kullandığınız imaja ve fikre ters düşmemeli, kompozisyonunuzla bütünlük sağlamalıdır. Eğer yazı karakterlerinizi yer yer değiştirir ya da çıkarırsanız, parçalar tek başına kalır ve bütünlük bozulur. Bunun sonucunda da ahenk bozulacak, mesajlarınızda kopukluklar yaşanacaktır.

Ülkemizde web sektöründe ise diğer bir çok konu gibi malesef tipografinin durumu da içler acısı. Bunun başlıca nedeni yukarıda da belirttiğim gibi sektördeki tasarımcıların önemli bir bölümünün grafik-tasarım kökenli olmamasından kaynaklanıyor. Web gibi bilgi ve içeriğin en ön planda olduğu bir alanda tipografisi zayıf tasarımlar, kullanıcıları oldukça zor durumda bırakıyor. Bir süre sonra siteniz kan kaybetmeye veya rakiplerinize kaçmaya başladığında istediği bilgiye rahat ulaşamamasının birinci neden olduğunu düşünmeniz gerekir.

Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek, kendini geliştirmemek ayıp. Zamanla bu önemli konuya dair her detayı sizinle paylaşmaya çalışacağım. Bu basit kuralları olan önemli konuyu lütfen sizde önemseyin, tasarımlarınızda tipografiye hak ettiği değeri verin. Basit tekniklerle bir şeylerin değişmeye başladığını şaşırarak farkedeceksiniz.
kaynak