Bir tasarıma başlamadan önce, Bu işin bir ekip çalışması olduğunu unutmamak lazım.
müşteri-->müşteri temsilcisi-->metinyazarı ve grafiker-->film çıkış-->matbaa
İlk olarak, müşterinin ne istediğine dair bilgileri çok sağlıklı almalıyız. Aksi takdirde; örneğin A4 hazırladığımız bir işi sonradan, “biz A5 istiyorduk” demeleri bizi sıkıntıya sokar.
Ölçü belirlerken kağıdın fire vermeyeceği bir ölçü belirlemeye özen göstermeliyiz. Kağıt özelliklerine göre tabaka ölçüleri değişebilir. Bkz.
https://www.grafikerler.net/kagit-ebatlari-ve-gramajlari-t591.html bu konuda matbaamıza danışarak firesiz bir ölçü belirlemeliyiz.
Artık müşterinin isteğini biliyoruz. Ölçümüzü de belirledik. Tasarıma başlayabiliriz...
Örneğin; A3 tek kırımlı ön-arka baskılı, 4 renkli (CMYK) bir iş hazırlıyoruz. Katlandığındaki görünümü A4 olacak.
Bir tasarıma başlarken; Taşırma paylarını vererek yapmalıyız ki, işin onayı geldikten sonra tekrar taşırma payları için vakit harcamayalım.
Taşırma payı (traş payı) nedir? Çalışmanın net ölçüsünden 2-3 mm fazla pay bırakmaktır. (mukavva sıvama işlerde -katalog kapağı, dönkart vs.- bu pay 2 cm olmalıdır.)
Taşırma payı bırakmazsak matbaada kesim esnasında oluşacak milimetrik kaymalar sonucu sayfa kenarlarından, kağıdın beyaz görüntüsü bariz görünecektir. Bu da hiç hoş bir görüntü olmaz.
İşimiz bitti. Müşterimizden onay aldık. Şimdi tekrar matbaamıza montaj planı konusunda danışalım.
Çalışmanın ölçüsü, kağıt özelliği, kaç renkli bir iş olduğu ve kaç adet basılacağı (hatta yapılacaksa eğer tel dikiş mi, iplik dikiş mi olduğu) bilgilerini vererek montaj planı rica edelim. NOT: Ben her zaman montaj planını fakslamalarını rica ediyorum ki sonradan doğabilecek herhangi hata sonucunda elimizde belgemiz olsun.
Ayrıca yapacağınız iş kartvizit bile olsa çekinmeden montaj planınızı sorun. (kağıt özelliğine, matbaa makinelerine, ölçü ve basım adedi farklılıklarına göre montaj değişkenlik gösterebilir.)
Montajımız 45x64 kağıda revolta olarak bağlanacak. Montaj planımızın taslağını hazırladık. Sıra geldi krosları koymaya...
Kros Nedir? Kros, net ölçümüzün kesim yerlerini belirlemek için, tam kesim noktalarına koyduğumuz minik, yardımcı kesim veya kırım çizgileridir. Örnek çalışmamız 4 renkli olduğu için kroslara registration yani C:100 M:100 Y:100 K:100 değerleri verdik. (örn. mavi ve siyahtan oluşan 2 renkli bir işimiz olsaydı, kroslara C:100 M:0 Y:0 K:100 değerleri vermemiz gerekecekti.) Krosların yüksekliği için 5 mm yeterlidir. Kros kalınlığı ise (çizgi kalınlığı) hairline (0,25-0,3 pt gibi) olmalıdır.
Hairline Nedir? Stroke (çizgi) ayarlarında, kullandığınız programın verebildiği en ince çizgi değeridir.
Krosla ilgili daha ayrıntılı bilgiler için bkz.
https://www.grafikerler.net/calismalarda-kros-t2438.html Artık montaj taslağımız üzerine çalışmamızı milimetrik olarak yerleştirebiliriz. Krosları da koyduğumuza göre ölçüleri belirlediğimiz çizgileri silmeliyiz yada görünmez yapmalıyız. Aksi takdirde çizgiler de basılırsa ne kadar kötü bir görüntü olur düşünsenize.
İşimizde herhangi bir hata var mı diye tekrar kontrol ettikten sonra, artık yazıları create outline (convert) edebiliriz.
Convert Nedir? Convert işlemi yapıldıktan sonra artık fontlar çizime dönüşmüş olur. Bu işlemden sonra yazılarınız üzerinde değişiklik yapamazsınız. Convert işleminin programlardaki kısa yolu şöyledir:
illustrator’da (ctrl + shift + o)
freehand’te (ctrl + shift + p)
corel draw’da (ctrl + q)
Not: Convert yapmadan önce işinizi save as (farklı kaydet) diyerek kaydedin. Çünkü convertlediğiniz yazılar üzerinde artık değişiklik yapamazsınız. Tabii oturup baştan yazmak dışında :S
Montajımız hazır.
Son kez gözden geçirelim.
Krosları koyduk. İşimizi kafa kafaya yerleştirdik. Kenar çizgilerimizi görünmez yaptık. Yazıları convertledik. (Belgelerimizin CMYK olduğundan eminiz.) Film şirketimize yollayabiliriz.
NOT: illustrator ve freehand kullanıcıları, işinizi kayıt ederken kullandığınız .tiff yada .eps belgelerini de kaydetmeyi unutmayın.
Bu konunun teknik bir anlatımı ve matbaa terimleri sözlük karşılıkları için bkz.
https://www.grafikerler.net/matbaa-terimleri-sozlugu-t6971.html Çeşitli montaj teknikleri hakkında bilgi sahibi olabileceğiniz örnekli anlatımları mutlaka inceleyin.
https://www.grafikerler.net/dergi-icin-forma-olusturma-teknigi-t324.html?t=324 https://www.grafikerler.net/48-sayfalik-hazirlanmis-bir-dergi-formasi-t413.html https://www.grafikerler.net/revolta-t3446.html Çoook geniş olan bu konuyu mümkün olduğunca özetlemeye çalıştım. Lütfen sizler de benim atladığım önemli detayları ekleyin.