Neler yeni

Yeni mesajlar Yeni konular En çok mesaj En çok tepki En çok görüntülenen

Tezhip'in Tanımı

Mehmet Utku DİLER

🌟Usta Tasarımcı🌟
Katılım
9 Ocak 2008
Mesajlar
442
Tepkime puanı
27
Eski bir süsleme sanatıdır. Sözcük Arapça'da “altınlama, yaldızlama” anlamına gelir. Ama tezhip yalnız altınla değil boya ile de yapılır. Daha çok yazma kitapların sayfalarını, hat levhalarının kenarlarını süslemede kullanılmıştır.

Tezhip doğuda olduğu kadar batıda da uygulama alanı bulmuş bir sanattır. Özellikle ortaçağda Hıristiyanlık'ın kutsal metinlerini, dua kitaplarını süslemede yoğun biçimde kullanılmıştır. Ama zaman içerisinde kitaplarda da resim öne çıkmış, tezhip yalnızca başlıklardaki büyük harfleri süslemekle sınırlı kalmıştır.

Türkler'de tezhibin geçmişi Uygurlar'a kadar uzanır. Mani dininin Uygurlar arasında yayıldığı 9. yüzyılda tezhip sanatı da görülmeye başlanmıştır. Bu dönemde İslam ülkelerinde de tezhip yaygın bir sanattı. Anadolu'ya Selçuklular'ın getirdiği tezhip en gelişkin dönemini Osmanlılar zamanında yaşamıştır. 15. yüzyılda Mısır'da Memlûk sanatçıları ayrı bir üslup geliştirmişler, aynı dönemde İran'da ve ardından Timurlular'ın egemen olduğu Herat, Hive, Buhara, Semerkant gibi merkezlerde tezhip sanatı büyük gelişme göstermiştir. Herat'ta geliştirilen üslup daha sonra da İran tezhip sanatını büyük ölçüde etkilemiştir. Osmanlı sanatçıları da 15.-16. yüzyıllarda İran'la artan ilişkiler sonucunda Herat Okulu'nun birçok özelliğini yapıtlarında kullanmış, yeni bireşimler yaratmışlardır. 18. yüzyılda Osmanlı tezhip sanatı gerilemeye yüz tutmuş, klasik motiflerin yerini kaba süslemeler almaya başlamıştır. 19. yüzyılda ise sanatın hemen her alanını saran batı etkisi tezhibe de yansımış, örneğin Klasik dönemde tek olarak kullanılan çiçek motifleri vazolar, saksılar içinde buketler halinde görülür olmuştur.

Tezhipte temel malzeme altın ya da boyadır. Altın, dövülerek ince bir tabaka haline getirilmiş varak olarak kullanılır. Altın varak su içinde ezilip jelatinle karıştırılarak belli bir kıvama getirilir. Boya ise genellikle toprak boyalardan seçilirdi. Sonraları sentetik boyalar da kullanılmıştır. Tezhip sanatçısı (müzehhip) bir kâğıdın üstüne çizdiği motifi önce sert bir şimşir ya da çinko altlığın üstüne koyarak çizgileri noktalar halinde iğneyle deler. Sonra bu delikli kâğıdı uygulanacağı zeminin üstüne koyarak delikleri yapışkan bir siyah tozla doldurur. Delikli kâğıt kaldırıldığında motifin uygulanacak zemine çıktığı görülür. Bu motif iyice belirginleştirilip altınla ya da boyayla doldurularak tezhip meydana getirilir.
 

Benzer konular

émmst

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
18 Ara 2008
Mesajlar
3,326
Tepkime puanı
60
Yaş
38
Tezhip sanatından örnekler,
allahtj9bo9.jpg

lalefermanpt2fr0.jpg


Çalışmalar alıntıdır.
 

irm.art

Kreatif Stratejist
👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
11 Eyl 2008
Mesajlar
5,655
Tepkime puanı
111
Paylaşımlarınız için teşekkürler. Sanırım artık yapımı oldukça zor olan bir sanat dalı arasına giriyor.
 

émmst

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
18 Ara 2008
Mesajlar
3,326
Tepkime puanı
60
Yaş
38
Kesinlikle artık sadece meraklıları ilgileniyor.
 

KADIKIZI

🌱Yeni Üye🌱
Katılım
29 Şub 2008
Mesajlar
4
Tepkime puanı
0
İnanılmaz titizlik ve özen isteyen bir sanat.
ben de yeni basladım sayılır. Özgün formatta çalışmama ragmen tezhib desenlerini ancak büyüteçle yapabiliyorum.
ama gercekten keyifli bir dal.:rofl:
 

shedesign

👑Efsanevi Grafiker👑
Katılım
19 Mar 2008
Mesajlar
2,234
Tepkime puanı
104
Web sitesi
www.asigazetesi.com
Tezhip (Osm: Tezhib) kelimesi, Arapça zeheb (altın) kökünden türemiş olup, ‘altınlamak’ anlamına gelir. Çoğulu olan “tezhibat” “altınlama süslemeler” demektir. Tezhip günümüzde daha çok İslam kökenli kitap bezeme sanatlarına verilen addır.

Tezhip ile Minyaturu karıştırmamak gerekir. Minyatür daha cok tasvire dayanir.Bitki, hayvan, insan ve/veya mekan tasvirleri icerir. Minyaturler yapildiklari donemin sanat anlayisi ile paralel olarak, genellikle iki boyutlu tasvirlerdir. Tezhip ise basit bir anlatimla cogunlukla stilize edilmis bitki formlari ya da desenlerden olusan kimi zaman simetrik tasarimlardir.Gunumuz Turkiyesinde Tezhip de oldukca tutucu, klasik yaklasim denilen bir akim vardir. Klasik yaklasim, tarih boyunca yaratilmis ve kullanilmis formlar ve desenleri yinelemek, form ve desenlerin ana yapisini bozmadan degisik kompozisyonlarda kullanmaktir. Buna karsin, bazi Tezhip sanatcilari ise klasik form ve desenleri kendi gorus ve algilarina gore degistirerek degisik kompozisyon ve malzemelerle daha ozgur bir yaklasim tarzi kullanmaktadirlar. Zaman icinde unutulmaya birakilmis zarif ve zor sanat son 10 yil icinde bu sanata gonul vermis cesitli grup ve kisilerce canlandirilmistir. Gunumuzde pek cok universitemizde Tezhip bolumleri yetenekli sanatcilar yetistirmektedir. Eski sanatcilara bir kac ornek vermek gerekirse, ilk akla gelen isimler Rikkat Kunt ve Ülker Tansı olacaktir.

Hat ve cilt sanatlarında altınla yapılan tezhibe halkari denir. Rumi ve Hatayi üsluplarında, kitapların zahriye, hatime, başlık, serlevha, mihrabiye kısımları tezhiple süslenir. Küçük yıldız ve çiçeklere nokta, geometrik olanlara mücevher, altıgenlere şeşhane, beşgenlere seberk denir. Kuran'da secde ayetlerine denk gelen yerlerde vakıf gülü, hizip gülü, cüz gülü bulunur. Varakçı ve cetvelkeş denilen ustalar vardı. Kalemfırça, zehmühre, boyalar müzehhebin aletleriydi.





.....alıntıdır.....
 

fesa

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
14 Ağu 2008
Mesajlar
41
Tepkime puanı
1
tesekkürler paylaşımlar için ben de tezhiple uğrasıyorum gerçekten sabır isteyen bir sanat .. ama çok zevkli ... :wink:
 

mecbey

🏅Acemi Tasarımcı🏅
Katılım
8 Mar 2008
Mesajlar
85
Tepkime puanı
0
ecdadımız ne kadar ince ruhlu insanlarmış bakar mısınız

bizlere bıraktıkları miras ne kadar ince
 

yolcu..

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
1 Tem 2008
Mesajlar
143
Tepkime puanı
1
tesekkürler paylaşımlar için ben de tezhiple uğrasıyorum gerçekten sabır isteyen bir sanat .. ama çok zevkli ... :wink:


bende tezhip kursuna gitmek istiyorum.tezhiple uğraşan biri olarak ne tavsiye edersiniz?
 

Gülsüm ÖZER

🏆Pro Tasarımcı🏆
Katılım
26 May 2008
Mesajlar
660
Tepkime puanı
20
Yaş
33
Bir dönem tezhip kursuna gittim. İnce ve zevkli bir şey. Yapmaktan zevk aldığım hobilerimden biridir. Paylaşım için teşekkürler.
 

Baterist

⭐Deneyimli Tasarımcı⭐
Katılım
28 Mar 2009
Mesajlar
201
Tepkime puanı
5
Az tezhip sanatı ile uğraşmadık.
Teşekkür ederiz.
 
Üst